“အသည္းကြဲနာ၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ႏွင့္ ေဆာင္ရန္ေရွာင္ရန္”

အင္တာနက္ မီဒီယာတြင္ ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားႏွင့္ လမ္းေလွ်ာက္လာရာမွ ဘေလာ့မ်ား (blog)၊ လူမႈကြန္ ရက္ မ်ား (social network) ႏွင့္ အရြယ္ေရာက္ ရင့္က်က္လာခဲ့သည္ဟု ဆိုေသာ္ရႏိုင္မည္ ထင္ပါသည္။

ပုဂၢလိက အေတြးအျမင္မ်ား၊ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားႏွင့္ ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္ အေရးအသားတစ္မ်ဳိးကို ေဖာ္ေဆာင္ သည့္ ဘေလာ့မွာ ၁၀ ႏွစ္သားအရြယ္ကို ေက်ာ္လြန္လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း လူမႈကြန္ရက္မ်ားမွာမူ ငါး ႏွစ္ေက်ာ္ ေျခာက္ႏွစ္ စြန္းးစြန္းသာ ရွိေနပါေသးသည္။

လူမႈကြန္ရက္ ဟူေသာ စကားႏွင့္အညီ ကြန္ရက္ အတြင္းမွာ လူမ်ားက ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္မ်ားကို အခ်င္း ခ်င္း အသိေပး ဆက္သြယ္၍ လူမႈရိပ္ၿမံဳ အသိုင္းအ၀ိုင္းတစ္ခုကို တည္ေဆာက္ေန ထိုင္ၾကျခင္း တစ္မ်ဳိး ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ ေဖ့စ္ဘြတ္ (Facebook) မွာလည္း (Fecebook Inc.) မွ ပုဂၢလိကပိုင္ဆိုင္ သည့္ လူမႈကြန္ရက္၀က္ဘ္ဆိုက္ တစ္ခုပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ကြန္ရက္အတြင္း အသံုးျပဳသူမ်ားက ၎တို႔၏ မိတ္ေဆြမ်ားကို မက္ေဆ့ခ်္သတင္းစကားမ်ား၊ ကိုယ္ေရးအခ်က္ အလက္မ်ားကို အသိေပးႏိုင္ၾကသည္။ ၿမိဳ႕၊ အလုပ္ေနရာ၊ ေက်ာင္းႏွင့္ ေဒသအလိုက္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ ကြန္ရက္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ၾကသည္။

ဤ၀က္ဘ္ဆိုက္၏ နာမည္သည္ပင္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ မ်ား တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ ပိုမို ရင္းႏွီး ေႏြးေထြးလာၾကေစ ရန္ ရည္ရြယ္၍တကၠသိုလ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္မ်ားက စာသင္ႏွစ္စ တြင္ ေပး အပ္သည့္ စာအုပ္မ်ား၏ အမည္နာမကို အစြဲျပဳ၍ မွည့္ေခၚထားျခင္းပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။

သမိုင္းေၾကာင္း

ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ဟားဘတ္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားတစ္ဦး၏ ကြဲေနသည့္ အသည္းမွ ထြက္က်ယိုစီးလာခဲ့ သည့္ လူမႈရိပ္ၿမံဳတစ္ခုဟု ဆိုေသာ္ ရအံ့ထင္ ပါသည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္၏ ေအာက္တိုဘာ ည တစ္ညတြင္ ဟားဘတ္ တကၠသိုလ္ ဒုတိယႏွစ္ေက်ာင္းသားေလး မာ့ခ္ ဇူူခါဘာ့မွာ သူ႔ကို စြန္႔ပစ္ အ႐ူးလုပ္သြားသည့္ ခ်စ္သူရည္းစားအၾကာင္း ေတာင္ျခစ္ေျမာက္ျခစ္ ဘေလာ့ပစ္တင္ေနရာမွ သူမကို သူ႔စိတ္၀ိၪဥ္ထဲမွ အၿပီး အပိုင္ ထုတ္ပစ္ဖို႔ တစ္ခုခုလုပ္ရေတာ့မည္ဟု အေတြးေပါက္လာသည္။ မာ့ဇူခါဘာ့က ထိုစဥ္က အျဖစ္ကို ဤသုိ႔ ျပန္ေျပာင္း ေျပာျပသည္။

“မလိမ္ညာစတမ္းေျပာရရင္ အဲဒီ အဂၤါေန႔ည ၁၀ နာရီ မ႐ွိတ႐ွိအခ်ိန္ေလာက္မွာ ကြၽန္ေတာ္ မူးေနခဲ့တာ ေပါ့။ ကၽြန္ေတာ့္ (Desktop)မွာက ေဖ့စ္ဘြတ္ကို ဖြင့္ထားၿပီး တခ်ဳိ႕က တင္ထားတဲ့ ပုံေတြကိုၾကည့္ၿပီး နည္း နည္း ေၾကာက္ေနၾကတယ္။ မ်က္ႏွာ တခ်ဳိ႕ကို ေတာင္ယာ တိရစၦာန္ပံုေတြနဲ႔ ေဘးခ်င္းယွဥ္ျပထားၿပီး ဘယ္ပံုက ပိုၿပီးဆြဲေဆာင္မႈ ႐ွိတယ္ဆိုတာကို မဲေပးေရြးခ်ယ္ခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္ယာတိရစၦာန္ေတြဟာ သင့္ေလ်ာ္မႈရွိ မရွိ မေသခ်ာေပမယ့္ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ကို ႏႈိင္းယွဥ္ရတဲ့ စိတ္ကူးကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ သေဘာက်သြားပါတယ္”

ထိုစဥ္က ဟားဘတ္တကၠသိုလ္မွာ ဓာတ္ပံုမ်ား၊ အေျခခံအခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားလမ္းၫႊန္ ရယ္လို႔ မရွိေသးျခင္းေၾကာင့္ ၀က္ဘ္ဆိုက္စၿပီး လြႊင့္တင္တဲ့ ပထမေလးနာရီအတြင္းမွာပင္ လည္ပတ္ ၾကည့္႐ႈသူ ၄၅၀ ႏွင့္ ဓာတ္ပံု ေပါင္း ၂,၂၀၀ အထိ တက္လာခဲ့သည္။ ကနဦး၀က္ဘ္ဆိုက္မွာ ႐ုပ္ပိုင္းအစစ္ အမွန္ အခ်က္အလက္မ်ားကိုသာ ထင္ဟပ္ထားေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေဖ့စ္ဘြတ္အျဖစ္ ႀကီးထြား လာမည့္ ဂုဏ္အဂၤါရပ္မ်ားေတာ့ ႐ုပ္လံုးေပၚစျပဳၿပီဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

၀က္ဘ္ဆိုက္ကို တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ လက္ဆင့္ကမ္းၾကရာမွ ေက်ာင္းအုပ္စု ဆာဗာအေတာ္မ်ားမ်ားသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားခဲ့ေသာ္လည္း တစ္ရက္ႏွစ္ရက္အၾကာတြင္ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္ အာဏာပိုင္မ်ားက ၀က္ဘ္ ဆိုက္ ကို ပိတ္ပစ္ခဲ့ၾကၿပီး ဇူခါဘာ့မွာလည္း လံုၿခံဳေရး၊ မူပိုင္ခြင့္၊ တစ္ကိုယ္ေရ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ခ်ဳိးေဖာက္ မႈမ်ားျဖင့္ တရားစြဲခံရၿပီး ႏွင္ထုတ္ခံရမည့္ဆဲဆဲ ျဖစ္ခဲ့၊ ေနာက္ဆံုးတြင္မွ တရားစြဲဆိုမႈကို ပယ္ဖ်က္ေပးခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။

ဇူခါဘာ့က ထိုစာသင္ႏွစ္အတြင္းမွာပင္ ကနဦးပေရာဂ်က္ကို ခ်ဲ႕ထြင္ၿပီး လူမႈ ေလ့လာေရးကိရိယာျဖစ္ လာေစ သည့္အျပင္ ေရာမေခတ္ ဓာတ္ပံုမ်ားလည္း တင္ထားၿပီး တစ္မ်က္ႏွာ တစ္ပံုႏႈန္းႏွင့္ မွတ္ခ်က္ေပး သည့္က႑ကိုလည္း ထည့္သြင္းလာသည္။ အတန္းေဖာ္မ်ားအတြက္လည္း ဖြင့္ေပးလာသလို လူအမ်ား ကလည္း စတင္မွ်ေ၀ သံုးစြဲလာၾကၿပီ ျဖစ္သည္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ေၾကာင့္ပင္ ဟားဗတ္မွာ ပိုမိုလြတ္လပ္ပြင့္လင္းေသာ လူမႈရိပ္ၿမံဳ တစ္ခု ျဖစ္လာခဲ့ေတာ့သည္။
ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ေရွးမဆြ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ The Facebookအမည္ျဖင့္The facebook. com ၀က္ဘ္ဆိုက္ ထဲတြင္ ႐ွိေနခဲ့ရာမွာ ဟားဗတ္လူမႈရိပ္ၿမံဳကို ေက်ာ္လြန္၍ ဆန္႔ထုတ္ခ်ဲ႕ ထြင္ လာခဲ့ရာ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ တြင္ ဒိုမိန္းနာမည္ Facebookကို ၀ယ္ယူၿပီးေနာက္တြင္ (The) စာလံုး ကို ျဖဳတ္ ၍ ေဖ့စ္ ဘြတ္ ဘ၀သို႔ ပီပီျပင္ျပင္ ေရာက္လာခဲ့သည္။

၀က္ဘ္ဆိုက္

ေဖ့စ္ဘြတ္၏ မိခင္စာမ်က္ႏွာ (Home Page) တြင္ မွတ္ပံုတင္ၿပီး အသံုးျပဳသူမ်ားအတြက္ အေပၚညာ ဘက္ တြင္ (Login) ပံုစံႏွင့္ ေအာက္တည့္တည့္တြင္ လည္ပတ္သူအသစ္မ်ားအတြက္ မွတ္ပံုတင္ ပံုစံကို တည္ေဆာက္ေပးထားသည္။ သံုးစြဲသူတို႔အေနျဖင့္ စိတ္၀င္စားမႈႏွင့္ ကြၽမ္းက်င္မႈနယ္ပယ္ကို လိုက္ၿပီး အုပ္စု ၂၀၀ ေက်ာ္အထိ ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ၿပီး အကယ္၍ အုပ္စုကို လူသိရွင္ၾကားလုပ္ထားပါက ေဖ့စ္ဘြတ္၏ ရွာပံုေတာ္ (Search Result) တြင္ ရွာေဖြႏိုင္ပါသည္။ အျခားသူစိမ္းမ်ား ႏွင့္ အျပန္အလွန္ ဆက္သြယ္ႏိုင္ ရန္ စိတ္၀င္ စား မႈကိုလိုက္၍ ... ခင္မင္မႈ စာမ်က္ႏွာ (Fan Page) မ်ားကိုလည္း ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ၾကပါသည္။

ကိုယ္ေရး အခ်က္အလက္မ်ား ကိုလည္း မသိေစလိုသူမ်ား ဆက္သြယ္ၾကည့္႐ႈႏိုင္ျခင္း မ႐ွိေအာင္ ကိုယ္ ေရး ကိုယ္တာ ကန္႔သတ္ထားႏိုင္သည္။ လူသိရွင္ၾကား ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ဖိုင္မ်ားကို မည္သည့္ သံုးစြဲသူ ကမဆို ပိတ္ဆို႔ႏိုင္ေသာ္လည္း ကိုယ္ေရး အကန္႔အသတ္ ဖိုင္မ်ားကိုမူ မပိတ္ဆို႔ ႏိုင္ပါ။

၀ဘ္ဆိုက္မွာ သံုးစြဲသူမ်ားအတြက္ အခမဲ့ျဖစ္၍ ေၾကာ္ျငာမ်ားမွသာ ၀င္ေငြ ရရွိပါသည္။ ဓာတ္ပံုမ်ား၊ စိတ္၀င္စားမႈမ်ား၊ ကိုယ္ေရးႏွင့္ လူထုသတင္းစကားမ်ားကို မိတ္ဆြအုပ္စုမ်ားအတြင္း ဖလွယ္ႏိုင္ၾက သည္။ ၀က္ဘ္ဆိုက္မူအရ ကြန္ရက္တစ္ခုတည္း၊ ကန္႔သတ္လူမႈ ရိပ္ၿမံဳအတြင္းမွ သံုးစြဲသူမ်ားကို ကိုယ္ ေရးအခ်က္ အလက္ အေသးစိတ္မ်ားကို ၾကည့္႐ႈျခင္းမွ ကန္႔သတ္ တားျမစ္ထားပါသည္။ အခါမ်ားစြာတြင္ မီဒီယာမ်ား က ေဖ့စ္ဘြတ္ႏွင့္ My Space ကို ႏိႈင္းယွဥ္ၾကေလ့ ႐ွိေသာ္လည္း ဤ၀က္ဘ္ဆိုက္ ႏွစ္ခုၾကား သိသာထင္႐ွား သည့္ ျခားနားခ်က္မွာMy Space က ကိုယ္ေရးဖိုင္မ်ားကုိ html, CSSတို႔ျဖင့္ တန္ဆာ ဆင္ခြင့္ေပးထားေသာ္ လည္း ေဖ့စ္ဘြတ္ကမူ စာသားေျပာင္ကိုသာ ခြင့္ျပဳပါသည္။ ေဖ့စ္ဘြတ္၏ လက္႐ွိ ႐ုံးခ်ဳပ္တည္ရာမွာ ကယ္လီ ဖိုးနီးယား၊ ပါလိုအာတို၊ စတန္းဖို႔ သုေတသနပန္းျခံပင္ ျဖစ္သည္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ကို တရား႐ုံးေတြလည္းသံုး

၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလထဲတြင္ ၾသစေၾတးလ် ၿမိဳ႕ေတာ္နယ္ေျမ အထက္႐ုံးေတာ္မွ ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ တရားခံ မ်ားကို ႐ုံးေတာ္က သတိျပဳမိေအာင္ အေထာက္အပံ့ျပဳေနေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာခဲ့သည္။ ယင္းမွာ ေဖ့စ္ ဘြတ္ တြင္ ဆင့္ေခၚစာတင္သည့္ ကမၻာ့ပထမဆံုး တရားေရး စီရင္ခ်က္ဟု အမ်ားက ယံုၾကည္ၾက သည္။ သို႔ရာတြင္ ေဖ့စ္ဘြတ္မွာ ၁၃ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးမသံုးရ ဟူေသာ အသက္ကန္႔ သတ္ခ်က္စည္း မ်ဥ္း မရွိေသာေၾကာင့္ ကေလးသူငယ္မ်ား၏ လုံၿခံဳမႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စိုးရိမ္ေသာကရွိေနရာ ေ၀ဖန္မႈ မ်ား လည္း ထြက္ေပၚလာေနပါ သည္။ ေ

ဖ့စ္ဘြတ္၏ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းေသာ သဘာ၀ေၾကာင့္လည္း ဆီးရီးယား၊ တ႐ုတ္၊ အီရန္ႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေဖ့စ္ဘြတ္လမ္းေၾကာင္းကို ပိတ္ဆို႔ ထားၾကသည္။

 ၂၀၀၉ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလကအီတလီစီးရီးေအ ေဘာလုံး ကလပ္အသင္း တိုက္စစ္မွဴး အလက္ဇန္ ဒ႐ိုဒဲပီ႐ို   က ကိုယ္ေရး အခ်က္ အလက္အ တုျဖင့္ သူ႔နာမည္ကို နာဇီ၀ါဒျဖန္႔ ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ ေဖာ္ျပခဲ့သည့္အတြက္ ေဖ့စ္ဘြတ္ကို တရားစြဲဆိုခဲ့သည္။ အခ်က္အလက္ အမွားမ်ားႏွင့္ ဓာတ္ပံုအျပင္ နာဇီလက္သစ္မ်ားကို စာနာေထာက္ထားသူအျဖင့္ ေဖာ္ျပထားသျဖင့္ ဒဲပီ႐ိုမွာ ၀မ္းနည္းခဲ့ရၿပီး သူ႔အေန ျဖင့္ ဘယ္တုန္းကမွ် ေဖ့စ္ဘြတ္တြင္ ကိုယ္ေရးအခ်က္အလက္ မတင္ခဲ့ဟု ေျပာခဲ့သည္။

ေဖ့စ္ဘြတ္ႏွင့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း

အေနာက္ကမၻာတြင္မူ အလုပ္ကုမၸဏီမ်ားက မိမိတို႔ထံ ေလွ်ာက္ထားသူမ်ားကို ေဖ့စ္ဘြတ္တြင္ ကိုယ္ေရး အခ်က္အလက္မ်ားရွာေဖြ၍ ႀကိဳတင္အကဲျဖတ္ထားသည့္ အေလ့အက်င့္ ျဖစ္ထြန္းလာခဲ့ရာ လြန္ခဲ့သည့္ လအနည္းငယ္က အေမရိကန္သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမား ကိုယ္တိုင္က ေဖ့စ္ဘြတ္ႏွင့္ My Space တြင္ အလြန္အကြၽံ မလႊင့္တင္ၾကဖို႔ သတိိေပးခဲ့ရသည္အထိ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

အေနာက္ကမၻာတြင္ ဆယ္ေက်ာ္သက္ ကိုယ့္အသက္ကိုယ္ ေႁခြမႈမ်ားမွာ လူမႈရိပ္ၿမံဳကြန္ရက္မ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေပရာ ေဖ့စ္ဘြတ္လို ၀က္ဘ္ဆိုက္မ်ားမွာ ရင္းႏွီးေႏြးေထြးမႈကို ပ်က္ဆီးေစကာ ဆယ္ေက်ာ္ သက္မ်ားကို လူမႈေရးေႏွာင္ ႀကိဳးမဲ့သြားေစသည္ဟူေသာ ေ၀ဖန္သံမ်ား ထြက္ေပၚလ်က္ရွိသည္ကိုေတာ့ သတိျပဳရမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။

 Written by  Mizzima News

 Source : Wikipedia

From...Mizzima