ေရွးျမန္မာ ဘုရင္မင္း မ်ား လက္ထက္မွ စ၍ တြင္က်ယ္ စြာ အသုံးျပဳခဲ့ၾကၿပီး ယေန႔ေခတ္ တြင္လည္း အိမ္တိုင္း နီးပါး တြင္ အသုံးျပဳလ်က္ ရွိေသာ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆး မ်ားမွာ ေဆးေဖာ္စပ္ ရာတြင္ အဓိက က်သည့္ ေဆးပင္ မ်ား ရွားပါး မႈႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕လာရ သျဖင့္ တိုင္းရင္းေဆး ထုတ္လုပ္ ေရာင္းခ် သူမ်ား အတြက္ အခက္ အခဲ ႀကံဳေတြ႕လာကာ ဆင္တူ ယိုးမွား ေဆးပင္ မ်ား ထည့္သြင္း ေဖာ္စပ္မႈ မ်ား ရွိ လာေၾကာင္း မႏၲေလးၿမဳိ႕ အေျခစိုက္ ဝါရင့္ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆး ပညာရွင္မ်ား ထံမွ သိရွိရသည္။
ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆး မ်ား ေဖာ္စပ္ ရာတြင္ ေဆးပင္မ်ားသည္ အဓိက က်ၿပီး ေဆးပင္ ရွားပါးလာ မႈေၾကာင့္ အမွန္ တကယ္ ေဖာ္စပ္ ရမည့္ ေဆးပင္ မ်ား မရရွိႏိုင္သည့္ အတြက္ အလားတူ ဓာတ္ဂုဏ္ သတၱိခ်င္း တူ ညီေသာ ေဆးပင္ မ်ားကို အသုံးျပဳရေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ အသုံးျပဳရ ျခင္းေၾကာင့္ ေဆးအာနိသင္ အက်ဳိး ရလဒ္ နည္းပါးေစေၾကာင္း မႏၲေလး တိုင္းရင္းေဆး တကၠသိုလ္၊ ေဆးဝါးေဗဒ ဌာနမွ ကထိက ဦးဝင္းစိုး က ေျပာၾကားသည္။
“ေဆးပင္ ကို အစားထိုး သုံးစြဲ တာ၊ ဆင္တူေဆးပင္ေတြ သုံးစြဲ တာက ဘာအႏၲရာယ္ မွေတာ့ မရွိေပ မယ့္ ေဆးဝါး အာနိသင္ အျပည့္ အဝ မရရွိတဲ့ အတြက္ ေရရွည္ က်ရင္ေတာ့ သုံးစြဲသူေတြရဲ႕ ယုံၾကည္ မႈေတြ ေလ်ာ့က်ေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္သူေတြ အေနနဲ႔ သတိထား ဖို႔ လိုတယ္။
တခ်ဳိ႕ေဆးပင္ေတြ က ရွားပါးတဲ့ အတြက္ အစစ္ အမွန္ ျမင္ဖူး ဖို႔လည္း ခက္ သလို စစ္မွန္မႈ ရွိ မရွိကို စမ္း သပ္ဖို႔ က်ေတာ့ လည္း စက္ပစၥည္း အခက္အခဲ က ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကုန္က် စရိတ္လည္း ေလွ်ာ့ခ် ခ်င္တဲ့ အတြက္ ဆင္တူ ယိုးမွား ေဆးပင္ေတြ ကို သုံးစြဲၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးဝင္းစိုးက ဆိုသည္။
ႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပား တြင္ ရာသီဥတု မမွ်တမႈႏွင့္ သစ္ေတာမ်ား ျပဳန္းတီး မႈေၾကာင့္ ေတာထဲ တြင္သာ ေပါက္ေရာက္ေလ့ ရွိသည့္ ေဆးဖက္ဝင္ ရွားပါးေဆးပင္ မ်ားကို ရရွိရန္ ခက္ခဲလာ႐ုံ သာမ က ျမင္ေတြ႕ ဖူးရန္ပင္ မလြယ္ကူေၾကာင္း၊ ယင္းေၾကာင့္ ေဆးပင္မ်ား အစားထိုး သုံးစြဲ ရမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚ လာျခင္း ျဖစ္ၿပီး ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ရာတြင္ ျပႆနာမ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႕လာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း မႏၲေလး တိုင္းရင္းေဆးတကၠသိုလ္ ဒုတိယ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဦးေက်ာ္သိန္းေဌးကလည္း သုံးသပ္ေျပာဆိုသည္။
“တိုင္းရင္းေဆးေတြ မွာ အဓိက အသုံးျပဳ ရတဲ့ ေဆးပင္ေတြ က ေတာထဲမွာ ေပါက္တာ လည္း ရွိသလို အေလ့က် ေပါေပါ မ်ားမ်ား ေပါက္ေနတာေတြ လည္း ရွိတယ္။ တိုင္းရင္းေဆး ရဲ႕ အဓိက အားနည္းခ်က္က ပရေဆးဆိုင္ေတြ ကို လုံးဝ မွီခို ေနရျခင္းပဲ။ ေတာေတြ ကေန လာေရာင္း တဲ့ ေဆး မုဆိုးေတြ ရွိတယ္။ သူတို႔က အေသ အခ်ာ မသိ ဘဲနဲ႔ ပရေဆးဆိုင္ေတြ ကို လာေရာင္းၾကတာေတြ ရွိတယ္။
ပရေဆးဆိုင္ေတြကလည္း အစစ္မွတ္ၿပီး ေရာင္းလိုက္တာေတြ ရွိတယ္။ ေဆးပင္နဲ႔ အဓိက ေဖာ္စပ္ရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေတာေတြမွာ ေပါက္တာမ်ားတယ္။ အခုေနာက္ပိုင္း ေတာျပဳန္းလာတဲ့အတြက္ ေဆးပင္ေတြလည္း တျဖည္းျဖည္း ေပ်ာက္ကြယ္လာတယ္” ဟု ဦးေက်ာ္သိန္းေဌးက ဆိုသည္။
ေဆးပင္ရွားပါးမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲအျပင္ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆး ေလာကအေပၚ သက္ေရာက္မႈမ်ား ရွိသည့္အနက္ ေရာဂါေဝဒနာ သက္သာေပ်ာက္ကင္းရန္ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိလာျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆးမ်ားအေပၚ ျမန္မာျပည္သူမ်ား ကိုယ္တိုင္ ယုံၾကည္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ ေလ်ာ့နည္းမႈသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ နာမည္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းေဆးမ်ား၏ အနာဂတ္ကို မေသခ်ာမေရရာ ျဖစ္ေစေၾကာင္း တိုင္းရင္းေဆး ပညာရွင္မ်ားက ဆိုၾကသည္။
ေဆးပင္ရွားပါမႈသည္ တိုင္းရင္းေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ရွင္သန္ ရပ္တည္ေရးအတြက္ အခက္အခဲႀကီးတစ္ခု ျဖစ္ေနရာ အစားထိုး သုံးစြဲျခင္းေၾကာင့္ ျပႆနာမ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႕လာရေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ေဆးဝါးမွတ္ပုံတင္ ျခင္းႏွင့္ ထုတ္လုပ္မႈ အပိုင္းတြင္ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစေၾကာင္း ေစ်းကြက္အတြင္း စုံစမ္းသိရွိရသည္။
ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆးမ်ားတြင္ ပါဝင္သည့္ ေဆးညႊန္းမ်ားႏွင့္ စစ္မွန္သည့္ တိုင္းရင္းေဆးဝါးမ်ား ေစ်းကြက္အတြင္း မွန္ကန္စြာ ေရာက္ရွိရန္ သက္ဆိုင္ရာ ေဆးဝါး မွတ္ပုံတင္ခြင့္ျပဳသည့္ တိုင္းရင္းေဆးဝါး စစ္ေဆးသူမ်ားက စစ္ေဆးရာတြင္ မွားယြင္းမႈမ်ားစြာ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရေၾကာင္း စစ္ေဆးသူမ်ားထံမွ သိရွိရသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ မွတ္ပုံတင္ တိုင္းရင္းေဆးဖုံ ၁၀၂၆ မ်ဳိးအနက္မွ ေဆးအမ်ဳိး ၂၀၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ မွတ္ပုံတင္ တိုင္းရင္းဖုံ ၆၁၁ မ်ဳိးအနက္ ၁၁ မ်ဳိး၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ မွတ္ပုံတင္တိုင္းရင္း ေဆးဖုံ ၄၈၅ မ်ဳိး အနက္မွ ၁၅ မ်ဳိးတို႔တြင္ ေဆးဘူးတြင္ ေဖာ္ျပမထားသည့္ အျခားေသာ ပစၥည္းမ်ား ေရာေႏွာပါဝင္ျခင္းႏွင့္ ေဆးပင္အမည္ ဆင္တူမ်ားကို မွားယြင္း ထည့္သြင္းမႈမ်ား အမ်ားဆုံး ေတြ႕ရေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္၊ တိုင္းရင္းေဆးပညာ ဦးစီးဌာန၊ ဓာတ္ခြဲခန္း သုေတသန အရာရွိ ေဒၚခင္စန္းလင္းက ေျပာၾကားသည္။
“တစ္ႏိုင္ငံလုံး က မွတ္ပုံ တင္မယ့္ တိုင္းရင္းေဆးဝါးေတြ ကို စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့ အခါမွာ ေဆးညႊန္း မွာ ေဖာ္ျပ ထားတဲ့ ေဆးပင္ေတြ အမွန္တကယ္ ပါဝင္မႈ ရွိ မရွိ စမ္းသပ္ရတယ္။ အဲဒီ လို စစ္ေဆးၾကည့္တဲ့ အခါမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ပါဝင္ ပစၥည္းထက္ တျခား အမ်ဳိးအစားေတြ ေရာေႏွာ ပါဝင္ေနတာ၊ အစားထိုး သုံးစြဲ ထားတာေတြ ေတြ႕ရတယ္။ အမ်ားဆုံး ကေတာ့ နာမည္ ဆင္တူ႐ိုးမွား တဲ့ ေဆးပင္ေတြ ကို မွားယြင္း သုံးစြဲ ထားတာပဲ” ဟု ေဒၚခင္စန္းလင္း က ဆိုသည္။
ေဆးပင္ ရွားပါမႈ အျပင္ တိုင္းရင္းေဆး ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း အခ်ဳိ႕က ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ရာတြင္ မသန္႔ ရွင္းမႈႏွင့္ စရိတ္ေခြၽတာျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ေဆးဝါး အရည္ အေသြး က်ဆင္းမႈ မ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း၊ အထူး သျဖင့္ ေဆးပင္ မ်ားကို အေျခာက္လွန္း အမႈန္႔ျပဳလုပ္ ရာတြင္ သန္႔စင္မႈ မရွိသည့္ အတြက္ မိႈမ်ား ပါဝင္ေနျခင္း၊ ပိုးမႊား မ်ား ေတြ႕ရွိ ရျခင္းႏွင့္ ကုန္က် စရိတ္ နည္းပါးေစရန္ အတြက္ စစ္မွန္မႈ မရွိသည့္ ေဆး ပစၥည္းမ်ား ကို အစားထိုး အသုံးျပဳျခင္း တို႔ကိုလည္း ေတြ႕ရွိ ရေၾကာင္း တိုင္းရင္းေဆးဝါး စစ္ေဆး သူမ်ား ထံမွ သိရသည္။
“ဥပမာ - ႏြယ္ခ်ဳိေပါ့။ ႏြယ္ခ်ဳိ ဆိုရင္ သုံးမ်ဳိး ရွိတယ္။ ေဆးညႊန္း မွာ ေဖာ္ျပထား တာက အိႏၵိယႏြယ္ခ်ဳိ။ ဒါေပမဲ့ ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာ ဗမာႏြ ယ္ခ်ဳိ ျဖစ္ေနတာ မ်ဳိးေပါ့။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ အိႏၵိယႏြယ္ခ်ဳိ က ေစ်းႀကီး တာကိုး။ အဲဒီေတာ့ ကုန္က် စရိတ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ့္ ပစၥည္း ကို အစားထိုး သုံးလိုက္တာေပါ့။
သူတို႔ ကေတာ့ ႏြယ္ခ်ဳိ ခ်င္း အတူတူပဲ ဆိုၿပီး ေစ်းသက္ သာတာကို သုံးလိုက္ တာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဓာတ္ခြဲ စမ္းသပ္ တဲ့ အခါမွာ စံသတ္မွတ္ခ်က္ အရ ေဆးပညာ အမည္ေတြ ကြဲလြဲေနတာေပါ့” ဟု တိုင္းရင္းေဆး တကၠသိုလ္ (မႏၲေလး) ေဆးဝါးေဗဒ ဌာနမွ ကထိက ဦးဝင္းစိုး က ဆိုသည္။
ျပည္တြင္းထုတ္ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆး မ်ားကို စြဲၿမဲ စြာ သုံးစြဲ လက္ခံ ယုံၾကည္ သူမ်ား ရွိေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္ လည္း ယင္းကဲ့ သို႔ ေဆးဝါး အာနိသင္ ေလ်ာ့ပါး မည့္ ျပႆနာ မ်ားေၾကာင့္ ယုံၾကည္မႈ ေလ်ာ့က်ေစမည္မွာ အမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းေဆး ေဖာ္စပ္ ရာတြင္ ပရေဆးဆိုင္ မ်ားကိုသာ အားကိုးသည္ထက္ ကိုယ္တိုင္ စိုက္ပ်ဳိးကာ အသုံးျပဳျခင္း က ေဆးပင္လြဲ မွားမႈ ျပႆနာမ်ား ေလ်ာ့နည္းေစမည္ျဖစ္ၿပီး ေဆးစြမ္းလည္း ထက္ေစမည္ဟု ထင္ျမင္ မိေၾကာင္း ဦးဝင္းစိုး က ဆိုသည္။
“တခ်ဳိ႕ေဆးပင္ေတြ အေလ့က် ေပါက္တာ ကေတာ့ ေပါက္တာေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ဆီမွာ က်ေတာ့ ခက္ခက္ ခဲခဲ စိုက္ေနရ တာေတြေတာ့ ရွိတယ္။ ေဆး ထုတ္လုပ္တဲ့ သူေတြ အေနနဲ႔ ကေတာ့ ဘယ္နယ္က ဘယ္ေဆးပင္ ထြက္တယ္ ဆို တာေတာ့ စုံစမ္းထား ရတယ္။ ေဆးပင္ ထြက္တဲ့ နယ္က လူေတြနဲ ႔လည္း ခ်ိတ္ဆက္ ထားရတယ္။
အရမ္း ရွားတဲ့ ေဆးပင္ေတြ ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ပိုင္ စိုက္ထား လိုက္တာလည္း ရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ ထုတ္လုပ္ ရေလာက္ေအာင္ ထိေတာ့ မျဖစ္ ထြန္းေသးဘူး။ လုံးဝ မ်ဳိးသုဥ္းသြားတဲ့ ေဆးပင္ မ်ဳိးေတာ့ မရွိေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ ရွိေတာ့ ရွိတယ္၊ စံခ်ိန္ စံညြန္း ျပည့္မီ တဲ့ ေဆးပင္ေတာ့ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ တခ်ဳိ႕ေဆးပင္ေတြ ဆိုရင္ အရြယ္ မေရာက္ေသးဘူး။ ပိန္ပိန္ လိန္လိန္ေလးေတြ။
တိုင္းရင္းေဆးပင္ေတြ ကို စနစ္တက် စိုက္ၿပီး မွန္မွန္ ကန္ကန္ ေရာင္းခ်ေပးႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြေပၚ ထြက္ လာမယ္ ဆိုရင္ ထုတ္လုပ္ သူေတြ အတြက္ အမ်ားႀကီး အကူအညီ ျဖစ္လိမ့္မယ္” ဟု ႏွစ္ ၅၀ ေက်ာ္ၾကာ တိုင္းရင္းေဆး ေရာင္းခ် ျဖန္႔ျဖဴးလာ သူ တိုင္းရင္းေဆး ဆရာမ တစ္ဦးက ဆိုသည္။
လက္ရွိ အေျခအေန အရ ေရွးျမန္မာ မင္းမ်ား လက္ထက္ က နာမည္ေက်ာ္ၾကား ဂုဏ္ သတင္းႀကီး ခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆး စစ္စစ္ မ်ား မေပ်ာက္ကြယ္ေရး အတြက္ အစိုးရ ပိုင္း၏ ကူညီေထာက္ပံ့မႈ အႀကီး အက်ယ္ လိုအပ္ သကဲ့သို႔ တိုင္းရင္းေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ၏ အသိ စိတ္ဓာတ္ ရွိရွိျဖင့္ မိမိ တို႔၏လုပ္ငန္း အျမတ္ ထြက္ေရး အတြက္သာ မၾကည့္ ဘဲ ျမန္မာ့တိုင္းရင္းေဆး အနာဂတ္ လွပေရး ကုိ စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ရန္ လည္း လိုအပ္ေနပါသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ တြင္ တ႐ုတ္႐ိုးရာ အပ္စိုက္ ပညာႏွင့္ တိုင္းရင္းေဆး မ်ား ကမာၻ အႏွံ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔ၿပီး အစြမ္း ထက္ သည္ ဟု ႏုိင္ငံ တကာက လက္ခံ လာျခင္းမွာ တ႐ုတ္ အစိုးရ၏ ကူညီေထာက္ပံ့ မႈႏွင့္ တ႐ုတ္ တိုင္းရင္းေဆး ပညာရွင္ မ်ား၏ ႀကဳိးပမ္း အားထုတ္မႈ၊ လုံ႔လဝီရိယ တို႔ေၾကာင့္ျဖစ္ရာ ျမန္မာ့ တိုင္းရင္းေဆး ပညာ ဖြံ႕ၿဖဳိး တိုးတက္ေရးမွာ လည္း အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူမ်ားေပၚတြင္ သာ အဓိက မူတည္ေနသည္ မွာ အေသ အခ်ာပင္ ျဖစ္သည္။
ခန္႔ခန္႔
The Voice Weekly
No comments:
Post a Comment