Hard Disk အေၾကာင္းေလး

 

Hard disk ဆိုတာ

**************
Hard disk ဆိုတာ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္လံုးမွာ မရိွမျဖစ္လိုအပ္ျပီး ကြန္ပ်ဴတာ အားလုံးမွာေတြ ့နိုင္တဲ့ device တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္…သူက operating system အလုပ္လုပ္ဖို ့နဲ ့data ေတြကို storage လုပ္ဖို ့ျဖစ္ပါတယ္..
 သူ အလုပ္လုပ္ တဲ့ ပံုစံက ဒီ hard disk အထဲမွာ platter ေတြရိွတယ္ ။ ဒီ Platter ေတြဟာ spindle motor လည္တဲ့အား ေၾကာင့္ air cushion ျဖစ္ေပၚလာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ read/write head ေတြက platter   ေပၚမွာေရးမွတ္ ထား တဲ့ေဒတာ ေတြကို ေရးျခင္း ဖတ္ျခင္းမွတ္ျခင္း စတာေတြ ကုိလုပ္ေဆာင္ တယ္.. တစ္ခုခ်င္း စီ္လုပ္ေဆာင္ပံု ကို ေအာက္မွာ ရွင္း ျပပါမယ္..

အတြင္းပိုင္း လုပ္ေဆာင္ပံု

********************

 

 

hard disk တစ္လံုးမွာ magnetic disk လို ့ေခၚတဲ ့platter ေလးေတြဟာ ေလးခ်ပ္ ဒါမွမဟုတ္ ငါးခ်ပ္ ပါရိွ တတ္ၾက ပါတယ္..platter ျပား အေရတြက္မ်ားရင္ data ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ၀င္ဆံ ့ေပမဲ့ reliability အတြက္ က် ေတာ့ အားနည္း သြားပါတယ္။ အဲဒီ platter ျပားမွာ program ေတြ data ေတြသိမ္းဆည္း ဖို ့ ျဖစ္ပါတယ္..

Geometry

*********

 

 

Hard disk တစ္လံုးမွာ ဖိုင္ေတြသိမ္းလို ့ရေအာင္ဘယ္လိုစီမံထားသလဲဆိုတဲ့ geometry အေၾကာင္း   ေလ့လာၾကည့္ ရ ေအာင္...

 

 desktop မွာ အသံုးျပဳတဲ့ ဘယ္ hard disk မဆို physically အရေတာ့ platter   ျပားေတြဟာ အားလံုး size တူ ၇ြယ္တူ ပါပဲ....platter ျပားတစ္ျပား ကိုၾကည့္လုိက္ရင္ သူ ့ကို thin film media လို ့ေခၚတဲ ့ပါးလြာတဲ ့glass နဲ ့ျပဳလုပ္ ထားျပီးေတာ့မွ အေပၚကေန meganitic ရည္ သုတ္လိမ္းထား တယ္..ဒီလို တည္ေဆာက္ျပီး တာနဲ ့ ဖိုင္ေတြသိမ္း လို ့ျပဳလို ့မရေသးဘူး..

အဲဒီလို မရေသးပဲနဲ ့ low level format လို ့ေခၚတဲ ့ cylinder, track, sector ေတြ သတ္မွတ္္ေပးရ ပါေသး တယ္. .platter မွာ track ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ......

 

 track ဆိုတာ.. platterရဲ ့ ဗဟုိကေန စက္၀ိုင္း ပံု လမ္းေၾကာင္း အတိုင္း ရိွေနတာေတြ ကို track လို ့ ေခၚ တယ္..cylinder ဆိုတာ အဲဒီ track ေတြ၇ဲ ့  အေပၚေအာက္ တစ္စံုကို cylinder လို ့ေခၚတယ္..

sector ဆိုတာ

************

ကေတာ့ အငယ္ဆံုး ယူနစ္ျဖစ္ျပီးေတာ့ မွ magnetic storage area ျဖစ္ပါတယ္..သူ ့sector တစ္ခု တစ္မွာ သိမ္းဆည္းနိုင္တဲ့ အေရအတြက္က 512MB ျဖစ္ပါတယ္…ေဒတာ သိမ္းပံု သိမ္းနည္းကိုေျပာျပ ခ်င္ပါတယ္..
သတိထားမိလားေတာ့ မသိဘူး hard disk နဲ ့ cd disc တို ့သိမ္းပံုခ်င္း မတူဘူး hard disk က magnetic နည္းပညာကို သံုးျပီးသိမ္းတာျဖစ္လို ့ disk လို ့ေခၚတာျဖစ္ျပီး cd disc ေတြက်ေတာ့ laser ကိုအသံုးျပဳျပီး
ultra violet light နဲ ့သိမ္းတာျဖစ္ တဲ့အတြက္ disc လို ့သတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္..အခုလည္း ဒီ hard disk မွာ Magnetic နည္းအရ သိမ္းတာပါပဲ magnetic နည္း အရသိမ္းတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ က်ြန္ေတာ္တို ့ေတြက
information ေတြကို digital အျဖစ္သိမ္းတယ္ လို ့ ေျပာၾကေပမဲ ့ ဒီplatter ေပၚမွာေတာ့ Analog signal အျဖစ္နဲ့ သိမ္းဆည္းေပးထားတာျဖစ္ပါတယ္.. တနည္း အားျဖင့္ digital signal ေတြကို Analog signal
အျဖစ္ေျပာင္းသိမ္းထားပါတယ္ ..

တခါ hard disk ထဲမွာရိွတဲ ့ ေဒတာေတြကို ဖတ္ခ်င္တဲ့အခါ ယူသံုးလိုတဲ့ အခါမွာလဲ သူက Analog signal ေတြကို Digital signal အျဖစ္ျပန္ေျပာင္းေပးရတယ္..အဲလို digital signal ျပန္ေျပာင္းေပးမွ ရ လာတဲ့ Information ေတြကို cpu ဖတ္နိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္.. အထဲ နည္းနည္းတိုး၀င္ၾကည့္ ရေအာင္ analog signal ေတြနဲ ့သိမ္းတာ ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုမ်ား သိမ္းလဲေပါ့.. က်ြန္ေတာ္တို ့platter ျပားေပၚမွာ
 magnetic ရည္ေတြ ရိွတယ္လို ့ေျပာခဲ့ တယ္ေနာ္..

အဲဒီ platter ေတြေပၚမွာ သံလိုက္တံုးေသးေသးေလးေတြေနရာ အနွံ႔ အမ်ားရိွတယ္ လို့မွတ္ယူလိုက္ သံလိုက္တံုး လို ့ေျပာလိုက္တာနဲ ့သံလုိက္တံုးမွာ ေျမာက္နဲ ့ေတာင္ ရိွတယ္ north and     south (N and S) ဆိုျပီးေတာ့ ရိွတယ္ အဲလိုေသးေသးေလးေတြ အမ်ားၾကိီး ၇ိွလိမ္ ့မယ္ ဖင္ခ်င္းေခါင္းခ်င္း randomly အ၇ ရိွေနလိမ့္မယ္ဒါက data ေပၚၾကည့္ျပီး သူ ့ဘာသာ သူေဆာက္ သြားတာ.......
 

ဥပမာ... ss ကို 1 ယူမယ္ ဆိုပါစို ့SN ဆိုရင္ 0 ယူမယ္ေပါ့..အဲဒါ ကို magnetic bit လို ့ေခၚတယ္..ဒိီ Platterျပားေပၚ မွာ ေျမာက္ျမားစြာေသာ သံလုိက္ တံုးေသေသး ေလးေတြက သနု္းနဲ ့ခ်ိီျပီးေတာ့ရိွတယ္.. အဲလိုမတူညီတဲ့ SS SN NS NN ေတြကို read/write head ေတြက ဖတ္ေပးရပါတယ္.. ဖတ္လိုက္ တဲ့ data ကိုမွ ခုနကေျပာသလို digital signal ျပန္ေျပာင္းေပးရတာျဖစ္တယ္။ 

 

ဒီလိုနည္းနဲ့ data ေတြကို သိမ္းတယ္ ဖတ္တယ္ မွတ္တယ္ေပါ့..hard disk ေတြဟာနွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက ေပၚထြန္း လာခဲ့ တာ ဒိီေန ့အခ်ိန္ထိ သူ ့ရဲ ့ဖြဲ ့ စည္းပံုဟာအရမ္းတိုးတက္ေျပာင္းလဲသြားတာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး အေျခခံဖြဲ ့ စည္းပံုေတြဟာတူတူပါပဲ။

Actuator

Actuator ဆိုတာ voice coil motor ျဖစ္တဲ ့coil ထဲ လ်ပ္စစ္ စီး၀င္ျပီး polarity changing လုပ္ေပးမွုေၾကာင့္ actuator arm ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးရတဲ့ အရာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္..အရင္တုန္းက servo motor ေတြဆို 

 

 

တစ္ထစ္ ခ်င္းေရြ ့လ်ားတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ဖတ္တဲ့ အခါမွာ ေနွးေကြးပါတယ္..ျပီးေတာ့ အဲလိုေရး ဖတ္ေန တုန္းမွာ ပါ၀ါ မရေတာ့ ရင္ သူက အဲမွာတင္ရပ္သြားတယ္ ပါ၀ါ လာလို ့အလုပ္လုပ္ရင္ ဓါးနဲ ့ျခစ္သလို လုပ္ပစ္ လို္က္တာျဖစ္တဲ့ အတြက္ hard disk ကို ပ်က္စိီးေစပါတယ္..ဒါေၾကာင့္ အဲလို Positional error system မျဖစ္ေစဖို ့အတြက္ voice coile motor လို ့ေခၚတဲ ့ liner motor နဲ ့အစားထိုးျပဳလုပ္ခဲ့တာ ယေန ့ တိုင္ပါပဲ..liner motor ကေတာ့ power off ေသာ္ျငားလည္း automatically parking စနစ္ ပါရိွပါတယ္..
Actuator Arm

***************

 

Add caption

Actuator Arm ဆိုတာ platter ေတြေပၚမွာ အလ်ား လိုက္ေရြ ့လ်ားျပီးေတာ့ ေဒတာေတြ ကိုေရးဖတ္ျပဳ လုပ္ဖို ့ ေဆာင္ရြက္ေပး တယ္ အဲဒီ လိုေရးဖတ္တဲ့ အခါမွာလဲ အတိ အက်ျဖစ္ေအာင္ Actuator arm ကုိ actuator ကျပဳလုပ္ေပးပါ တယ္..။ Actuator Axis ဆိုတာ Actuar arm ရဲ ့အစြန္ တစ္ခုမွာ ရိွျပီးေတာ့ အလယ္ မွာရိွတယ္..အဲဒိီ Axis လည္ တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ Actuator arm လိုက္လည္ေပးတာျဖစ္တယ္ ။
Cover mounting holes

***********************

 

cover mounting holes ဆုိတာ hard disk ကိုဖံုးအုပ္ဖို ့အတြက္ screws မ်ားတပ္ဆင္ဖို ့ အတြက္ ေနရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္ ။

Head

******

head ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ read /write head ကိုေျပာတာျဖစ္တယ္ ။ ဒီ head က data ကိုေရးနိုင္ ဖတ္နိုင္တယ္..platter ျပားတစ္ခု တစ္ခုမွာ အေပၚေအာက္ head နွစ္ခု ပါတယ္။ platter နွစ္ခု ဆိုရင္ read/write headေလးခု ပါမယ္ေပါ့…။

Interface connector

******************

Interface connector ဆိုတာ data cable အေၾကာင္းေတြျဖစ္ပါတယ္..

 

interface မွာ IDE interface နွင့္ SATA interface နွစ္မ်ိဳး ရိွပါတယ္။ IDE interface က 40pin/80wire ျဖစ္ျပီး SATA ကေတာ့ 7 pin ပဲပါ ရိွပါတယ္ ။ SATA က point to point system ျဖစ္ပါတယ္..ေအာက္က ပံုမွာ အနီေရာင္ က SATA interface ျဖစ္ျပီး ေနာက္ interface တစ္ခုမွာ IDE interface ျဖစ္ပါတယ္..

Jumpers

********

jumpers ဆိုတာ IDE drive ေတြမွာ သာပါ၀င္ျပီး ေတာ့ SATA မွာေတာ့ မပါပါဘူး ဒါေၾကာင့္...

 

 IDE ေတြမွာ ဆိုရင္…connector တပ္ဆင္တဲ့ အခါ master slave ဆိုတာ ခြဲထားေပးရပါတယ္..IDE တစ္ၾကိဳး ထဲမွာ HD ေကာ CD ROM ေကာ ထားမယ္ဆိုရင္ hard disk ကို master ထားေပး ရျပီး CD ROM ကို slave မွာ ထားေပးရတယ္.. 

 

SATA ဆိုရင္ေတာ့ ဒီအတိုင္း တန္းစိုက္ လိုက္ရံု ပါပဲ.. IDE cable ေတြဟာ pin 40 ပါရိွ ပါတယ္ အခုေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ pin က40 pin 80 wire ျဖစ္သြားျပီး crosstalk ျဖစ္ခ်င္းမွ ကာကြယ္ျပီး သားျဖစ္ျပီး ပိုျပိီးေတာ့လဲျမန္ သြား ပါတယ္.. 

 

 ATA လို ့ေခၚတဲ ့ cable version မွာ အရင္တုန္းက 66/100/133MHz ဆိုျပီး အသံုးျပဳ ခဲ့ေပမဲ ့အခုခ်ိန္ မွာေတာ့ ultra DMA လို ့ေခၚတဲ ့ bus mastering နည္းပညာ ကိုအသံုးျပဳထားတဲ့ အတြက္ပိုျမန္ ပါတယ္..

 

IDE power cabel ၾကိဳးေတြ ဟာ ဆိုရင္ ကြန္ပ်ဴတာ ဖြင့္ေနစဥ္ျဖဳတ္တပ္ လုပ္လို ့

 

 

 

မရဘူး sata မွာ က်ေတာ့ ရ တယ္ အဲဒါ ကို hot swap လို ့ေခၚတယ္ ။ power shutdown လုပ္စရာ မလုိပဲနဲ ့ျဖုတ္တပ္ လုပ္လို ့ရတာကို hot swap ရတယ္ လို ့ေခၚတယ္..IDE cable ေတြမွာ ဆုိရင္ၾကိဳး အရွည္ဟာ 18 လက္မထက္ ပိုမရွည္ သင့္ဘူး အဲဒီ ထက္ေက်ာ္ သြားရင္ data transfer လုပ္ရာမွာ အေနွာင့္ အယွက္ျဖစ္ေစတယ္။ SATA မွာ က်ေတာ့ အရွည္ 1မီတာ အသံုးျပဳနိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ IDE cable ထက္ နွစ္ဆ ပိုရွည္ပါတယ္..

Platter

******

 

 

platter ဆိုတာ glass ေတြနဲ ့ျပဳလုပ္ ထားျပီးေတာ့မွ magnetic ရည္ သုတ္လိမ္းထား ပါတယ္ ။  ဒီ platter ေတြ က ေလးခ်ပ္ သို ့ငါးခ်ပ္ အမ်ားဆံုးျပဳလုပ္ေလ့ ရိွတယ္ ။ platter အေရတြက္ နည္းေလ reliability ပိုေကာင္းေလ ျဖစ္တယ္..ဒိီ platter ေပၚမွာပဲ datas ေတြကို ေရးၿခင္း ဖတ္ျခင္း သိမ္းဆည္းျခင္း စတာေတြျပဳ လုပ္ တယ္..

Power connector

***************

 

hard disk အတြက္ power ကို 12v 5v ျဖင့္ အသံုးျပဳၾကတယ္။ notebook computerေတြ အတြက္ဆိုရင္ 5v ကို အသံုးျပဳထား တယ္…

 

 

hard disk အတြက္ေပးတဲ့ power connector ေခါင္းေလးေတြ ကို molex connector လို ့ေခၚ ပါတယ္..

Ribbon cable

***********

 

 

 

ေနာက္ Ribbon cable ဆိုတာ logic board နဲ ့ဆက္သြယ္ေပးပါတယ္ ။ hard disk က ဖတ္လိုက္ တာမွန္ သမ်ွ analog signal ကို logic ဘုတ္ေပၚ သယ္ေဆာင္ သြားျပီး digital signal အျဖစ္ေျပာင္း ေပးျခင္း

 ေတြကို လုပ္ေဆာင္ေပးတယ္..

Spindle motor

**************

 

spindle motor ဆိုတာ ကေတာ့ platter ေတြ လည္ပတ္ေစဖို ့ အတြက္ အလယ္ ကေန spin လုပ္ေပး ရပါတယ္.. အဲဒီ spindle motor က အပတ္ေရ 3500 ကေန 15000 RPM ရိွပါတယ္။ RPM ဆိုတာ revolution per minute လို ့ေခၚပါတယ္။ တစ္မိနစ္မွာ spindel motor လည္ပတ္တဲ့ အပတ္ေရအ တြက္ ျဖစ္ ပါတယ္ …အခု က်ြန္ေတာ္တို ့ပတ္၀န္းက်င္ မွာ အသံုး အမ်ားဆံုးက 5400 RPM နဲ ့7200 RPM   ျဖစ္ပါတယ္..။ က်ြန္ေတာ္တို ့hard disk တစ္လံုး ၀ယ္တဲ့အခါ ဒီ RPM ကို ထည့္တြက္ ရပါတယ္။ RPM ပိုမ်ားေလ ပိုျမန္ေလျဖစ္တယ္။ သို ့ေပမဲ့ တစ္ခ်က္ သတိထားရမည္ က RPM မ်ားရင္ ေဒတာ ကို ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ ဖတ္နိုင္တာ မွန္ေပမဲ ့သူ ့ကို ေပးရတဲ့ power မ်ားလို ့ heat ေတြလည္း ပိုထြက္လာပါတယ္။

SCSI drive

**********

 

 

 

SCSI drive ဆိုတာ သာမန္ အသံုးျပဳေန တဲ ့ ကြန္ပ်ဴတာေတြမွာ သံုးေလ့သံုးထ မရိွပဲ work station နဲ ့ server ေတြမွာ အသံုးျပဳေလ့ ရိွတယ္.. SCSI ဆိုတာ small computer system interface ျဖစ္တယ္.. SCSI မွာ နွစ္မ်ိဳး ရိွပါတယ္... internal SCSI နွင့္ external SCSI ဆိုျပီး ရိွပါတယ္... ဒီေနရာမွာ SCSI ရဲ ့အမ်ိဳး အစားနဲ ့ data transfer rate ေတြ ့ကိုေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ .....

 

SCSI 1 ဟာ 25 pin ကို အသံုးျပဳျပီးေတာ့ transfer rate 8 bit ကိုပဲ သယ္ေဆာင္နိုင္တယ္..SCSI 2 က SCSI 1 နဲ ့အတူတူပဲ ဒါေပမဲ ့pin အေရ အတြက္ 25 pin အစား pin 50 အစား ထိုးျပဳလုပ္ထားတယ္..

SCSI 1 မွာ ဘာမွေျပာစရာ မရိွေပမဲ ့ SCSI 2 က်ေတာ့ SCSI VERSION နဲ ့ပတ္သက္ျပီးေျပာစရာ ရိွလာ တယ္.. SCSI 2 ၿပီးတဲ ့အခါက်ေတာ့ Wide SCSI က 68 pin ရိွျပီး 16bit ကုိ transfer လုပ္နိုင္ပါတယ္ .fast SCSI က 8 bit bus ကိုအသံုးျပဳျပိးေတာ့ double clock rate ကို အသံုးျပဳထား တာျဖစ္တဲ့ အတြက္ 10 MBps ထိ Transfer လုပ္နိုင္တယ္..fast wide SCSI ဆိုရင္ 16bit ျဖင့္ 20 MBps ထိကို transfer လုပ္နိုင္တယ္…
 

ultra SCSI က 8 bit bus နဲ ့20 MBps transfer လုပ္နိုင္ပါတယ္..SCSI 3 က 16 bit နဲ ့40 MBps transfer လုပ္နိုင္တယ္.. သူက်ေတာ့ Ultra wide SCSI လို ့လဲေခၚတယ္..အဲေတာ့ ဒီ SCSI 3 ေအာက္မွာပဲ Ultra 2 SCSI နဲ ့wide ultra 2 SCSI ဆိုျပီးေတာ့ ရိွေသးတယ္။ Ultra 2 SCSI ကေတာ့ 8bit 40 MBps နဲ ့wide ultra 2 SCSI ကေတာ့ 16bit 80 MBps transfer လုပ္နိုင္တယ္….

အခု ဒီေန ့မွာေတာ့ အားလံုးဟာ ultra DMA mode ကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္ ။ SCSI peripherals ေတြဟာ SCSI port ေတြကိုျဖတ္ျပီးေတာ့ မွ daisy chain ပံုစံ ဆက္သြယ္ထားပါတယ္။ cable ဟာ host adapter ဆီကို သြားရတယ္..အဲဒီကမွ device 1 device 2 စသျဖင့္ သြားရပါတယ္..

 

SCSI မွာ ID ေလးေတြ သတ္မွတ္ ထား တာ ရိွပါတယ္။ ID 0 ကေန 7 ထိ ရိွနိုင္သလို ID 0 မွ 16 အတြင္း လည္း ရိွပါတယ္။ device ေတြ အားလံုး တပ္ဆင္ျပီးသြားတဲ့ အခါ ေနာက္ဆံုး device မွာ terminate ဆိုတာ တပ္ေပးရ တယ္ ဘာေၾကာင့္ တပ္ေပးရလဲ ဆိုေတာ့ echo signal ေတြျပန္ မလာေအာင္ လို ့တပ္ ဆင္ေပးရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္ ။
Bus mastering

*************

 

 

 

က်ြန္ေတာ္ တို ့ေနာက္ bus mastering ကိုေလ့လာၾကည့္ ရေအာင္ေျပာေတာ့ေျပာ ခဲ့ျပီးသားပါ ။bus mastering ဆိုတာ ယေန ့ေခတ္မွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ controller bus ေတြမွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ နည္းပညာ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္..

 

hard disk ထဲက အခ်က္အလက္ကို ရယူဖို ့အတြက္ cpu ဆီက instruction ေတြေတာင္းခံ ရ address bus ဘယ္ ေလာက္က ဘာကိုေပးလိုက္ နဲ ့အဲဒီ instruction ကိုေတာင္း ရတယ္ ေစာင့္ရတယ္ ဒါ အခ်ိန္ကို ပိုၾကာ ေစပါတယ္ ။ 

 

ဒီ အားနည္းခ်က္ကို အစားထိုးျပဳျပင္ဖုိ ့အတြက္ bus mastering ကိုျပဳလုပ္ တိီထြင္ခဲ့ၾကတယ္.. သူက ဘာလဲ ဆို ေတာ့ ခုနက cpu ဆီ ကို request လုပ္တာေတြ လမ္းေၾကာင္း ေတာင္းတာ ေတြ မလုပ္ေတာ့ ပဲနဲ႕ bus mastering controller ကေန တိုက္ရိုက္ လုပ္ေဆာင္သြား ပါတယ္.. ဒါေၾကာင့္ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္လံုးရဲ ့ performance ကိုတိုးလာေစပါတယ္..

Low level format

***************
Low level format ဆိုတာ က်ြန္ေတာ္တို ့ hard disk မွာ ပါတဲ ့platter ေတြေပၚမွာ geometry ေတြ သတ္မွတ္တာ... တစ္နည္း အားျဖင့္ cylinder track sector ေတြကို သတ္မွတ္ေပးတာ ဒီလို သတ္မွတ္ေပး   ျပီး ရံုနဲ ့က်ြန္ေတာ္တို ့ေဒတာေတြ ကိုေရးလုိ ့မွတ္လို ့မရေသးဘူး..platter ျပားေပၚမွာ cylinder track sector ေတြကို ဘယ္ေလာက္ထားမယ္ ဆိုတာ သတ္မွတ္ေပးျခင္းကို low level format လို ့ေခၚပါတယ္ ။

 

အရင္တုန္းက FAT 16 ေခတ္ေတြ သံုးတဲ့ အခ်ိန္ windows 95 ေတြ စေပၚတဲ့ေခတ္တုန္းက ဆိုရင္ Low level format ကို မိမိဘာသာ သတ္မွတ္ေပးရတယ္..အခု ဒီေန ့မွာေတာ့ စက္ရံု ကေန Low level format ေတြကို ခ်ေပးျပီး သားျဖစ္တယ္..ဒါေၾကာင့္ hard disk တစ္လံုး လက္ထဲေ၇ာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ high level format ခ်ျပီး အသင့္ သံုးလိုက္ ရံုပါပဲ..

High level format

*****************

 

 

 

high level format ဆိုတာ သိမ္းဆည္းမည့္ file system ေတြကို သတ္မွတ္ေပးလိုက္ တာျဖစ္ ျပီး master boot record ဖန္တီးျခင္း file allocation table ဖန္တီးျခင္း တို ့ကိုလုပ္ေဆာင္ပါတယ္..ဒီလို high level format ခ်ျပီး မွသာလ်င္ ဖိုင္ေတြ ကိုသိမ္းဆည္းနို္င္တာျဖစ္တယ္..ဒါဆိုရင္ low level format high level format ဆိုတာ သိ သြားေလာက္ျပီ..က်ြန္ေတာ္တို ့ high level format ခ်ေတာ့ ဖိုင္ system ေတြကို သတ္ မွတ္ေပးရတယ္ တဲ ့ဒါဆိုရင္ အဲဒီ file system ျဖစ္တဲ ့FAT 16 FAT 32 NTFS ဆိုတာ ဘာကို ေျပာ တာ လဲၾကည့္ရေအာင္ …..

FAT file system

***************

 

 

 

FAT ဆိုတာ file allocation table ကိုေျပာတာပါ သူက စာအုပ္ တစ္အုပ္မွာ ရိွတဲ ့မာတိကာ နဲ ့တူတယ္ စာအုပ္ တစ္ အုပ္မွာ ေခါင္းစဥ္ ကိုၾကည့္လိုက္ တာနဲ ့ဘယ္ စာမ်က္နွာမွာ ဆိုတာ တန္းျပီးလွန္လို ့ရတာေပါ့ တစ္ရြက္ခ်င္းစီ လွန္ စရာမ လိုေတာ့ဘူး ။ သူလဲ ဒီအတိုင္းပါပဲ ဒီ file allocation table ထဲမွာ file ေတြရဲ ့ address ေတြကို ၾကည့္ခ်င္း အားျဖင့္ မိမိလိုခ်င္တဲ ့ fileကို တိုက္ရိုက္ ရွာေဖြနိုင္တာျဖစ္တယ္…

 ဖိုင္ေတြကို သိမ္းဆည္းဖို ့ အတြက္ ဖိုင္ table ေလးေတြ တည္ေဆာက္ရတယ္ ။ ဒါမွလဲ လြယ္လြယ္ ကူကူ ရွာနိုင္ မွာျဖစ္တယ္..။ FAT 16 ရဲ ့ဖြဲ ့စည္း ပံု ကိုေျပာျပ ပါမယ္.... hard disk တစ္လံုး ရဲ ့FAT file system မွာ ဆိုရင္ cluster ေလးေတြ ဖြဲ ့စည္းထားတယ္ ။ ဥပမာ cluster size တစ္ခုကို 32KB သတ္မွတ္ မယ္ ထားတယ္ ဆိုပါစို ့ က်ြန္ေတာ္တို ့က 20 KB ေလာက္ရိွ တဲ ့ ဖိုင္ တစ္ခုကိုသိမ္းမယ္ ။ ဒါဆိုရင္ cluster တစ္ခုမွာ 12 KB စီေနရာလြတ္ က်န္ေနခဲ့ မယ္ေပါ့.. 

 ေနာက္ထပ္ က်ြန္ေတာ္တို ့ဖိုင္သိမ္းတဲ့ အခါမွာ ခုနက လြတ္ေနတဲ့ 12 KB မွာ ဆက္မသိမ္းေတာ့ပဲ   ေက်ာ္သြားျပီးေတာ့ေနာက္ cluster အစ တစ္ခုမွာ သြားသိမ္း ပါတယ္ အဲေတာ့ ခုနက လို hard disk တစ္ခု လံုးမွာ အဲဒီ လိုသာ သိမ္းလိုက္ရင္ free spaceေတြ အမ်ားၾကီး ဆံုးရံွုးပါ တယ္.

 

.ဒီ အားနည္းခ်က္ ကိုၾကည့္ျပီးေတာ့ အခုေနာက္ဆံုး NTFS လို ့ေခၚတဲ ့new technology file system ကေတာ့ cluster size အေသး ဆံုးျဖစ္ျပီးေတာ့ FAT 16 နဲ ့32 ေနရာကို အစားထိုးျပီး file system အျမင့္ဆံုး အျဖစ္ကိုေ၇ာက္ရိွခဲ ့ တာျဖစ္ပါတယ္…
NTFS file system

***************

 

 

 

 

NTFS က cluster size ကို ခ်ံဳ ့လိုက္ျပီး cluster တစ္ခုမွာ 4KB ပဲ ထားရိွပါတယ္ cluster size ေသးသြား တဲ့ အတြက္ free space ေတြ တိုးလာပါတယ္ ။ cluster size ေသးလာတာ နဲ့ အမွ် free space ပိုမ်ားမ်ား ရလာ ပါတယ္.

 

reliability နဲ ့ security ပိုင္း မွာပါ ပိုျပီးေတာ့ေကာင္းမြန္ လာတာကိုေတြ ့ရပါတယ္ ။ NTFS system ေတြ မွာ ဆိုရင္ နဂို ၀င္းဒိုးတင္ ထားတဲ့ အထဲကမွ အေရးၾကီး တဲ့ဖိုင္ေတြကို မွားဖ်က္ မိလို ့recovery   ျပန္လုပ္ ခ်င္ တယ္ဆို ရင္ ျပန္လုပ္လို ့ ရေအာင္စီစဥ္ ထားတဲ ့စနစ္ကိုပါ ထည့္သြင္း တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အတြက္ အဆင္ေျပပါတယ္…

Partition အေၾကာင္း

******************

 

 

Partition အေၾကာင္းေဆြးေနြး ၾကည့္ ရေအာင္ ....

 

Hard disk တစ္လံုး မွာ partition ခြဲတဲ့ အခါမွာ primary နဲ ့ extended ဆိုျပီးေတာ့ ရိွတယ္ တစ္ခ်ိဳ ့က်ေတာ့လဲ extended ကို secondary partition လို ့ေခၚတယ္ .။ hard disk တစ္လံုးမွာ primary partition ခ်ည္းပဲထားမယ္ ဆိုရင္ အမ်ားဆံုး ေလးပိုင္း အထိ ထားနိုင္ ပါတယ္.. မ်ားေသာ အားျဖင့္ေတာ့ C ကို primary ထားျပီး က်န္တဲ့ partition ကိုေတာ့ extended ထားၾကတာ မ်ားပါတယ္..

ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ extended partition မွာ logical drive ေတြ အမ်ားၾကီး ထပ္ခြဲနိုင္တာကို း logical drive ေပါင္း24 ခုထိ သတ္မွတ္ေပး ထားလို ့ရပါတယ္ A B မပါေပါ ့ ေလ..(A B ဆိုတာက floppy drive အတြက္သတ္မွတ္ထားတဲ့ letter ေတြျဖစ္ပါတယ္) windows တင္တဲ ့ အခါမွာ primary ရဲ ့active ျဖစ္တဲ ့ partition မွာသူက boot လုပ္သြားတာျဖစ္တယ္..ဘာေၾကာင့္ primary partition ကို ေလးခုပဲ ထားနိုင္သလဲ လို ့ေမးစရာ ရိွလာနိုင္ တယ္..

ဟုတ္တယ္ hard disk တစ္ခုမွာ OS တင္ဖို ့အတြက္ boot information အတြက္ boot partition table ထဲမွာ 64 KB ပဲ ပါရိွတယ္ boot partition table တစ္ခုမွာ 16 KB ၇ိွပါတယ္ ။

 

 OS ေလးခုစာ အတြက္ဆိုရင္ 16 *4 လီ 64 ဒါေၾကာင့္ OS ေလးခု ပဲ အမ်ား ဆံုး တင္နုိင္ တာျဖစ္တယ္..။ ဒါေၾကာင့္ primary partition ကို ေလးပိုင္း အထိသာ ပိုင္းနိုင္တာျဖစ္တယ္…ok ဒါဆို ဒီလို hard disk တစ္လံုး တပ္ဆင္ျပီး ၀င္းဒိုး တင္ျပီးတာနဲ ့သံုးလို ့ရျပီလား ဆိုတာ့ ရေတာ့ ၇တာေပါ့ ဒါေပမဲ ့သူ ့ကို bios setting မွာ first boot device မေၾကျငာထား ေပးရင္ အလုပ္ မလုပ္ပါဘူး ။

 

 ဒါေၾကာင့္ BIOS ထဲမွာ သြားေရာက္ျပီးျပင္ဆင္ေပးရတယ္ ။ ဘယ္မွာလဲ ဆိုေတာ့ Advance feature ထဲက first boot device မွာ Hard disk ကိုေၾကျငာ ထားေပးျပီးမွ အ သံုးျပဳနိုင္ မွာျဖစ္ပါ တယ္ ….

 

တစ္ခါတစ္ရံ first boot မွာ floppy ျဖစ္ေနတာ မ်ိဳး disable ေပးထားမိ တာမ်ိဳးျဖစ္ရင္ OS မတက္နိုင္ တာမ်ိဴးၾကံဳ ရတတ္ပါတယ္…
ေဆြးေႏြးခ်က္ အနွစ္ခ်ဳပ္

**********************
၁။ Hard disk ဆိုတာ ကြန္ပ်ဴတာ တစ္လံုးမွာ မရိွမျဖစ္လိုအပ္ျပီး ကြန္ပ်ဴတာ အားလုံးမွာေတြ ့နိုင္တဲ့ device တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္…သူက operating system အလုပ္ လုပ္ဖို ့နဲ ့data ေတြကို storage လုပ္ဖို ့ျဖစ္တယ္..

 

၂။ hard disk တစ္လံုး မွာ magnetic disk လို ့ေခၚတဲ ့platter ေလးေတြဟာ ေလးခ်ပ္ ဒါမွမဟုတ္ ငါးခ်ပ္ ပါရိွ တတ္ၾကပါတယ္..platter ျပား အေရတြက္မ်ားရင္ data ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ၀င္ဆံ ့ေပမဲ့ reliability အတြက္ က်ေတာ့ အားနည္း သြားပါတယ္ ။

၃။ hard disk က magnetic နည္းပညာ ကိုသံုးျပီး သိမ္းတာ ျဖစ္လို ့ disk လို ့ေခၚတာျဖစ္ျပီး cd disc   ေတြက်ေတာ့ laser ကို အသံုးျပဳျပီး ultra violet light နဲ ့သိမ္းတာျဖစ္ တဲ့ အတြက္ disc လို ့သတ္မွတ္ ခဲ့ၾကတယ္.

၄။ Low level format ဆိုတာ က်ြန္ေတာ္တို ့ hard disk မွာ ပါတဲ ့platter ေတြေပၚမွာ geometry ေတြ သတ္မွတ္တာ တစ္နည္း အားျဖင့္ cylinder track sector ေတြကို သတ္မွတ္ေပးတာ ။

၅။ high level format ဆိုတာ သိမ္းဆည္း မည့္ file system ေတြကို သတ္မွတ္ေပးလိုက္ တာျဖစ္ ျပီး master boot record ဖန္တီးျခင္း file allocation table ဖန္တီးျခင္း တို ့ကိုလုပ္ေဆာင္ပါတယ္..

 

၆။ hard disk တစ္လံုးမွာ primary partition ခ်ည္းပဲ ထားမယ္ဆိုရင္ အမ်ားဆံုး ေလးပိုင္း အထိပဲ ထားနိုင္ ပါတယ္.

ကိုစံၿငိမ္း