မစားသင့္ တဲ့ တညင္းသီး

 
တညင္းသီး ကုိ English လုိ Djenkol Bean လုိ.ေခၚၿပီး၊ သူ.ရဲ. Scientific name ကေတာ. Pithecolobium -lobatum လုိ. ဆုိပါတယ္။ တညင္းသီး မွာ လူကုိ အက်ဳိးျပဳတဲ. ဗီတာမင္ဓာတ္ ပါ၀င္မႈ မ႐ွိ ပါဘူး။ 

သူ.မွာ ပါ၀င္တာ ကေတာ. လူကုိ ဒုကၡေပး ႏုိင္တဲ. အဆိပ္ ဓာတ္ပါ။ တညင္းသီး မွာ Djenkolic acid ဆုိတဲ. အဆိပ္ေတြ ၀.၃% ကေန ၁.၃% အထိ ပါ၀င္ပါတယ္။ တညင္းသီး ဟာ အဆိပ္သင့္ တတ္တဲ႔ အစားအစာ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ 

တညင္းသီး အဆိပ္သင္.တာ ကုိ Djenkilismလုိ.ေခၚပါတယ္။ အဆုိး႐ြားဆုံး ကေတာ. ေက်ာက္ကပ္ႏွစ္ခု စလုံး တစ္ၿပဳိင္နက္ ပ်က္စီးၿပီး အသက္ ဆုံး႐ႈံးတဲ.အထိ ျဖစ္ႏုိင္တာ ပါပဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံ မွာ တညင္းသီးေပါ တဲ.့ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ပဲခူးတုိင္း၊ ေ႐ြက်င္နဲ. သံေတာင္ႀကီးေဒသေတြ မွာ တညင္းသီး အဆိပ္ သင္.မႈ အမ်ားဆုံးေတြ.ရပါတယ္။
 

ရာသီမွာ အဆုိး ဆုံးျဖစ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ အဆိပ္သင္.မႈေၾကာင္. အသက္ ဆုံး႐ႈံးမႈေတြ ႐ွိပါတယ္။ အထူးသျဖင္. အဆိပ္သင့္တဲ့ အခါ ေဆး႐ုံ တက္ေရာက္ၿပီး စနစ္တက် ကုသမႈ မခံ ယူရင္ေသဆုံး ဖုိ.လမ္းပုိ မ်ားတယ္ လုိ.ဆုိပါတယ္။

အဆိပ္သင့္ျခင္း
*************
တညင္းသီး အဆိပ္ရဲ. ဖြဲ.စည္းပုံေမာ္လီက်ဳး ကေတာ. အပ္ေခ်ာင္း ပုံေလးေတြကုိ ပုတီးသီ သလုိ သီထား တဲ.ပုံျဖစ္ ပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္ ႐ွည္ၿပီး တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခုအလြယ္ တကူ ခ်ိတ္တြယ္ႏုိင္ပါတယ္။
က်ေနာ္ တုိ.ခႏၶာကုိယ္ မွာ အဆိပ္ေတြ ၀င္လာရင္ အသည္းက ပ်က္ျပယ္ေအာင္ လုပ္ေပးပါ တယ္။ 

 ေက်ာက္ ကပ္ ကေတာ. ခႏၶာကုိယ္က အညစ္အေၾကးေတြ ကုိ စြန္.ထုတ္ေပးပါတယ္။ တညင္းသီး စားလုိက္ ရင္ပါ၀င္တဲ႔ အဆိပ္ေတြ ဟာ ေသြးထဲ ကုိ အရင္ေရာက္ သြားပါတယ္။ ၿပီးတဲ.အခါ အသည္း ကုိေရာက္ ပါတယ္။ 

အသည္းဟာ ခႏၶာကုိယ္ ထဲကုိ ေရာက္လာတဲ.အဆိပ္ေတြကုိ ပ်က္ျပယ္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္ေပမယ့္
တညင္းသီး မွာ ပါတဲ.အဆိပ္ ကုိေတာ.ပ်က္ျပယ္ေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ဘူး လုိ.ဆုိပါတယ္။ အဲဒီ အခါ ေက်ာက္ ကပ္ ကေနစြန္.ထုတ္ဖို. ႀကဳိးစားရပါတယ္။ 

ဒါေပမယ္ ႔တညင္းသီး အဆိပ္ေမာ္လီက်ဳး ရဲ. တည္ေဆာက္ ပုံေၾကာင့္ ဆီးျပြန္ ငယ္ေလးေတြ ပိတ္ဆုိ. တတ္ပါတယ္။ေနာက္ၿပီး အပ္ေခ်ာင္းပုံ အဆိပ္ေမာ္လီက်ဳးေတြ ကထုိးလုိ. ေသြးေၾကာေလးေတြ
ေပါက္ တတ္္ပါတယ္။ အဲဒီ အခါ ဆီးသြား ရင္ ေသြးပါတာ၊ ဆီးသြားနည္း တာေတြ ျဖစ္လာပါမယ္။ 

ပုိၿပီး ဆုိးလာတဲ.အခါ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိတ္ၿပီး ဆီး လုံး၀ သြားလုိ.မရျဖစ္လာပါမယ္။
ေက်ာက္ကပ္ႏွစ္ ခု စလုံးက ဆီး မထြက္ႏုိင္လုိ. တင္းလာၿပီး မခံ မရပ္ႏုိင္ေအာင္ နာက်င္လာပါမယ္။
ေသြးထဲ မွာ Urea နဲ. အဆိပ္အေတာက္ေတြ မ်ားလာၿပီး ေဆး႐ုံကုိ အခ်ိန္မီ တက္ေရာက္ ကုသမႈမခံယူရင္ အသက္ေသဆုံးႏုိင္ ပါတယ္။ 

ဒါကုိ ႐ုတ္တရက္ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္စီးျခင္း(Acute renal failure) လုိ.ေခၚပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ သန္.စင္ စက္ (Renal dialysis) နဲ. အခ်ိန္မီ ကုသ ႏုိင္မွသာ အျမန္ဆုံး သက္သာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တညင္းသီး စားမယ္ဆုိရင္
*******************
တညင္းသီး မွာပါတဲ.အဆိပ္ဓာတ္ ဟာ ေရမွာ အနည္းငယ္သာ ေပ်ာ္၀င္တဲ. အဆိပ္မ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။
 ေပ်ာ္၀င္ႏႈန္းက ၀.၅% သာျဖစ္ ပါတယ္။ တညင္းသီး ကုိ ျပဳတ္လုိက္ရင္ အဆိပ္ဓာတ္ နည္းနည္း သာ ေပ်ာ္ ၀င္ၿပီးျပည္.၀ သြားတဲ. အတြက္ အဆိပ္ေတြ ထပ္ၿပီးမေပ်ာ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင္. ေရနဲ.ျပဳတ္တဲ.အခါ တစ္ႀကိမ္တည္း နဲ.မလုံေလာက္ပါဘူး။ အနည္းဆုံး သုံးႀကိမ္မွ ငါးႀကိမ္ထိ ေရမ်ားမ်ား နဲ. ျပဳတ္ရမွာျဖစ္ ပါတယ္။

 ျပဳတ္ၿပီ;တဲ. ေရေတြ ကုိလည္း သြန္ပစ္ၿပီး ေရ အသစ္နဲ. ထပ္ျပဳတ္ ရမွာပါ။ ဒါဆုိရင္ေတာ. အႏၱရယ္ေတာ္ေတာ္ေလ်ာ. သြားမွာပါ။ တညင္းသီး အဆိပ္ဟာ 300ֹC ေက်ာ္ မွသာ ဓာတ္ျပယ္ ပ်က္စီးပါ တယ္။ ေရဆူမွတ္ဟာ 100ֹC သာ ႐ွိတာေၾကာင့္ ဘယ္လုိ မွဓာတ္မျပယ္ႏုိင္ ပါဘူး။ တကယ္လုိ.မ်ား မီးဖုတ္ၿပီး စားရင္ အဆိပ္ေတြဟာ ဓာတ္လည္း မျပယ္၊ အျပင္လည္း မေရာက္ေတာ. 100% ခႏၶာကုိယ္ ထဲေရာက္ၿပီး ဒုကၡေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။
 
တညင္းသီး ကုိ ဆားရည္ မွာ ၾကာၾကာ စိမ္ၿပီးစာရင္ေတာ. အဆိပ္ေတြေတာ္ေတာ္ေလး ေလ်ာ႔နည္းသြား တယ္ လုိ.ဆုိပါတယ္။ တညင္းသီး အဆိပ္ ဟာ ဆားရည္မွာ အလြယ္တကူ ေပ်ာ္၀င္ပါတယ္။
သိပၸံနည္း အရ pH မ်ားေလေလ ေပ်ာ္၀င္မႈ Solubility မ်ားေလေလျဖစ္ပါတယ္။

အနံ.ျပင္းျပင္း၊ အဆိပ္ျပင္းျပင္း
************************
တညင္းသီး စားၿပီးတဲ.အခါ ပါးစပ္မွာ နံေနတာ၊ ဆီးသြားရင္ အနံ.ဆုိးတာေတြဟာ ခႏၶာကုိယ္ထဲမွာ အဆိပ္ေတြ ၀င္ေနၿပီ လုိ.ဆုိလုိတာ ပါပဲ။ တညင္းသီး အဆိပ္နဲ. ပတ္သက္ၿပီး WHO(1970),South East Journal of Tropical Medicine(1978) စသျဖင့္ ထုတ္ျပန္ေရးသား ထားတာေတြလည္း ႐ွိပါတယ္
လုိ. ဆုိတယ္။
 
ဒါေၾကာင္. စားၿပီးရင္ ခႏၶာကုိယ္ ကုိလည္း ဒုကၡေပး သလုိ အိမ္သာ ထဲမွာလည္း အနံ.ဆုိးေပးတဲ. ဒီလုိ
အသီး ကုိ အားလံုး တတ္ႏုိင္ သမွ်ေတာ႔႕ မစားသင့္ဘူး လုိ.ထင္ပါတယ္။
 

ေဒါက္တာ ခင္ေမာင္လြင္-

From...LY's HealthCare Collection