အမ်ဳိးသား တို႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ခံတပ္ ၿပိဳလဲျခင္း

ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကား တဲ့ ႏိုင္ငံေတြ အတြင္းမွာ က်ား/မ တန္းတူညီမွ်မႈ မရွိျခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ခံတပ္ တစ္ခု ဟာအဆံုး မွာ စတင္ၿပိဳလဲ သြားၿပီလား။

လြန္ခဲ့တဲ့ သတင္းပတ္ အနည္းငယ္ အတြင္းမွာ Janet Yellen ဟာ အေမရိကန္ ဗဟိုဘဏ္ဘုတ္ အဖဲြ႕ရဲ႕ ပထမဆံုး အမ်ဳိးသမီးဥကၠ႒ အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ထို႔အတူ Karnit Flung မွာလည္း အစၥေရး ဗဟိုဘဏ္ ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အရာရွိ အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။ 

တကယ္လို႔ ေငြ ကသာၾသဇာ အာဏာ ရွိမယ္ ဆိုရင္ အမ်ဳိးသမီးေတြ ကို ေငြေၾကး ထုတ္လုပ္ေထာက္ ပံ့ေပးျခင္း ကို ထိန္းခ်ဳပ္ တဲ့ လုပ္ငန္း မွာ ဖယ္က်ဥ္ တာ မ်ဳိး ထပ္မံျပဳလုပ္ႏိုင္ေတာ့ မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

မေလးရွား၊ ႐ုရွား၊ အာဂ်င္တီနား၊ ေတာင္အာဖရိက၊ လီဆိုသိုနဲ႔ ေဘာ့စ္၀ါနာ တို႔ အပါအ၀င္ တက္သစ္စႏိုင္ငံ ၁၇ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ရဲ႕ ဗဟိုဘဏ္ေတြ ကို အမ်ဳိးသမီးေတြ က ဦးေေဆာင္ေနေပမယ့္လည္း အမ်ဳိးသမီးေတြ ကို ဘ႑ာေရး မူ၀ါဒေတြျပဳလုပ္တဲ့ ကမၻာကေန ဖယ္က်ဥ္ ထားတယ္ ဆိုတဲ့ ေယဘုယ် စည္းမ်ဥ္း တစ္ခုမွာ သူတို႔က ခၽြင္းခ်က္ပါ။

Yellen ကိုခန္႔အပ္လိုက္တာကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလးအေရးပါပါတယ္။ သူမဟာ စီးပြားေရးအရဖံြ႕ၿဖိဳး ၿပီးတဲ့ ႏိုင္ငံအတြင္းက အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ရာထူးတိုးတက္ေရးအဟန္႔အတားကို ခ်ဳိးေဖာက္ႏိုင္ခဲ့လို႔ပါ။ သူမကိုဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ အႀကီးအကဲအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္အထိ အျခား G7 အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဗဟို ဘဏ္ေတြ ကိုအမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးဦးက ဦးေဆာင္ထားတာမ်ဳိး မရွိဖူးေသးပါဘူး။

ဒါ့အျပင္ ဥေရာပဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီကေနရာ ၂၃ ေနရာကိုလည္း အမ်ဳိးသားေတြကပဲ ယူထားတာပါ။ အဂၤလန္ဘဏ္ရဲ႕ ဘ႑ာေရးမူ၀ါဒဆိုင္ရာ ေကာ္မတီကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ စတင္ဖဲြ႕စည္းခဲ့ စဥ္ကတည္းကအဖဲြ႕၀င္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးဦးေရဟာ သံုးဦးသာရွိပါေသးတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးတေလမွ် ေရြးခ်ယ္ခန္႔အပ္ခံရတာမ်ဳိး မရွိေသးပါဘူး။ဂ်ပန္ ဘဏ္ရဲ႕ မူ၀ါဒေရးရာဘုတ္အဖဲြ႕မွာလည္း အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးတည္းပဲ ရွိပါတယ္။ 

ယေန႔ကာလအမ်ဳိးသမီးေတြဟာ ထိပ္တန္းႏိုင္ငံေရးတာ၀န္ေတြကို ပိုမိုရယူေနသလိုျဖစ္ေနပါတယ္။ Angela Merkel ဟာ မၾကာ ေသးခင္က ဂ်ာမနီအဓိပတိအျဖစ္တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံတြင္းက မဲေပးသူေတြကလည္း မာဂရက္သက္ခ်ာကို ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ သံုးႀကိမ္တိုင္ တိုင္ေရြး ခ်ယ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ထို႔အတူ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမွာလည္း ပထမဆံုးအမ်ဳိးသမီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တစ္ဦးရွိခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့လည္း ဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဗဟိုဘဏ္ေတြကို ဦးေဆာင္ရလုနီးပါး အထိျဖစ္လာတဲ့ အမ်ဳိးသမီးရယ္လို႔ မရွိေသးပါဘူး။

က်ား၊ မအေရးအေလးေပးတဲ့ စကန္ဒီေနးဗီးယားႏိုင္ငံေတြမွာေတာင္ တန္းတူေရးက ဗဟိုဘဏ္ေတြေပၚ ကို ေက်ာ္ျဖတ္ဖို႔ အလွမ္းေ၀းေနဆဲပါ။ ဥပမာ - အမ်ဳိးသမီးေတြကို ဦးစားေပးတဲ့ပ႐ိုမိုးရွင္းေတြ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့အျပင္ Erna Solberg ကိုပထမဆံုးေသာ အမ်ဳိးသမီး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ ခဲ့တဲ့ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံမွာအမ်ဳိးသမီးေတြကို ဗဟိုဘဏ္သို႔မဟုတ္ ဘ႑ာေရး၀န္ႀကီးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တာမ်ဳိး မျပဳ လုပ္ရေသးပါဘူး။

မၾကာေသးမီက အတင္းအက်ပ္ေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့တဲ့ ႀကိဳးပမ္းမႈတစ္ရပ္ဟာလည္း အနာတျခားေဆး တျခား ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဥေရာပဗဟိုဘဏ္မွာ မတူကဲြျပားမႈေတြနဲ႔ က်ား/မတန္းတူမႈကို ဦးစားေပးဖို႔ ႀကိဳး ပမ္းတဲ့အေနနဲ႔ ဥေရာပပါလီမန္က ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ လူဇင္ဘတ္ရဲ႕ Yves Mersch ကို ဘဏ္ဘုတ္အဖဲြ႕ရဲ႕ အမႈေဆာင္ခ်ဳပ္အျဖစ္ခန္႔အပ္ျခင္းကို တားျမစ္ခဲ့ပါတယ္။ 

ဒါေပမဲ့လည္း ဥေရာပပါလီမန္အမတ္ေတြအေန နဲ႔ သင့္ေလ်ာ္တဲ့အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကို အဆိုတင္သြင္းဖို႔ အဆင္မေျပခဲ့ပါဘူး။ အက်ဳိးဆက္ကေတာ့ အေႂကြးေတြနဲ႔ အက်ပ္႐ိုက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဥေရာပတိုက္ရဲ႕ ဗဟိုဘဏ္မွာတစ္ပတ္ေလာက္ ဦးစီးလုပ္ကိုင္ မယ့္သူမရွိပဲ ျဖစ္သြားတာပါ။

အံၾသဖို႔ ေကာင္းတာကေတာ့ ဥေရာပပါလီမန္ရဲ႕ Mersch ကိုခန္႔အပ္တဲ့ကိစၥအေပၚ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းတာ ကေတာ္ေတာ္ေလးကို အ႐ုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္လွၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာသူ႔ကိုပဲအတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ဒါေပမယ့္ လည္း လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီျဖစ္ရပ္ကိုၿခံဳငံုသံုးသပ္တဲ့ေနရာမွာ မွာယြင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ကဒီျဖစ္ ရပ္ဟာအမ်ဳိးသမီးေတြကို ဦးစားေပးတဲ့ မွားယြင္းေသာအေတြးအေခၚကို စြမ္းရည္ျပည့္၀မႈနဲ႔ အေတြ႕အၾကံဳ တို႔အေပၚမွာ အေျခခံတဲ့အေတြးအေခၚက ေအာင္ႏိုင္သြားတယ္လို႔ ျမင္ၾကပါတယ္။ 

သူတို႔ရဲ႕ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ သင့္ေလ်ာ္တဲ့အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို မေတြ႕ဘူးဆိုရင္ က်ားမအေရးကို ေဘးဖယ္ထားၿပီး အေကာင္းဆံုးေသာကိုယ္စားလွယ္ကို ေရြးခ်ယ္ရမယ္ဆိုတာပါဘဲ။

တကယ္ေတာ့ ဒီအျမင္မွာလဲြေနတာရွိပါတယ္။ ဥေရာပ ဗဟိုဘဏ္အမႈေဆာင္ခ်ဳပ္ေနရာအတြက္ သင့္ ေလ်ာ္ တဲ့ အမ်ဳိးသမီးဘာလို႔ မရွိရတာလဲ။ 

 ဥေရာပႏိုင္ငံေတြအပါအ၀င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြမွာ စီးပြားေရးပါရဂူ ဘဲြ႕ရထားတဲ့သူေတြရဲ႕၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အမ်ဳိးသမီးေတြပါ။ သူတို႔ထဲက ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဥေရာပဗဟိုဘဏ္ ရဲ႕အမႈေဆာင္ ရာထူးအတြက္ မေရြးခ်ယ္ႏိုင္ ရတာလဲ။ Mersch ကို ခန္႔အပ္လိုက္ျခင္း အတြက္ ေၾကာင္း က်ဳိးဆီေလ်ာ္မႈအရွိဆံုး ၿခံဳငံုသံုးသပ္ခ်က္ကေတာ့ အရည္အခ်င္းျပည့္၀တဲ့ အမ်ဳိးသမီး တစ္ဦးကို ေစာလ်င္ စြာ အတည္ျပဳႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ေလးေလးနက္နက္ ရွာေဖြခဲ့ျခင္း မရွိလို႔ဆိုတာပါဘဲ။

 တစ္ဖက္မွာလည္း အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို ေနာက္ခ်န္ဦးစားေပးအေနနဲ႔ ထားတယ္ဆို တာရွင္းရွင္းေလးပါ။ ၎အဆိုဟာ Yellen နဲ႔ Flung တို႔ကိုခန္႔အပ္တဲ့ကိစၥရပ္မွာလည္း အတူတူပါဘဲ။ သေဘာ က် တဲ့အမ်ဳိးသားကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြမရွိေတာ့မွ သူတို႔ေတြကို ခန္႔အပ္ခဲ့တာပါ။Flung ဟာအစၥေရး ဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ ယာယီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္မွာ ၎ေနရာအတြက္ ၿပိဳင္ဘက္ အမ်ဳိးသား ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း မရွိတဲ့အတြက္ ခန္႔အပ္ခံခဲ့ရတာပါ။

Yellen နဲ႔ Flung တို႔ဟာ ပညာေရးစြမ္းရည္အရလည္း ေနာက္ေၾကာင္းလွန္ၾကည့္စရာ မလိုၾကပါ ဘူး ။ႏွစ္ေယာက္ စလံုး က ေအာင္ျမင္တဲ့ပညာရွင္ေတြ သို႔မဟုတ္ ဦးေဆာင္မႈအမ်ဳိးမ်ဳိးကေနတစ္ဆင့္ အတိုင္း အတာတစ္စံုတစ္ရာတစ္ခုအထိ အေတြ႕အၾကံဳရွိၿပီးသားသူေတြက။

 Flung ဟာအစၥေရးဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ ဒုတိယအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအျဖစ္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့တာပါ။ Yellen ဆိုရင္ လည္း ဖက္ဒရယ္ စနစ္ မွာလည္းႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္ နီးပါးမွ် ပါ၀င္ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီး ပါၿပီ။ ပထမပိုင္းမွာ ဆန္ဖရန္စစၥကို မွာ လုပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း မွာ ဖက္ဒရယ္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ား ဘုတ္အဖဲြ႕ ရဲ႕ ဒုတိယ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သူပါ။

အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အရည္ေသြးနဲ႔ အေတြ႕အႀကံဳနည္းပါးမႈတစ္ရပ္က သူတို႔ကိုဘ႑ာေရး မူ၀ါဒေတြ ျပဳ လုပ္ ျခင္း ရဲ႕အျမင့္ဆံုးေနရာကို ေရာက္ရွိဖို႔ အတြက္အဟန္႔အတား မျဖစ္ပါဘူး ဆိုရင္သူတို႔ ကို ဟန္႔တားမယ့္ အျခား အရာက ဘာျဖစ္ႏိုင္မလဲ။ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ရွိတဲ့ရွင္းလင္းခ်က္ တစ္ခုကေတာ့ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ ထား ျခင္း ခံ ရတာမဟုတ္တဲ့ အျပင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈပိုင္းမွာလည္း အကန္႔အသတ္ရွိတဲ့ အဖဲြ႕အစည္းေတြျဖစ္ တဲ့ ဗဟို ဘဏ္ေတြဟာသူတို႔ရဲ႕လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ ကို ကလပ္တစ္ခု မွာေဆာင္ ရြက္ သလိုမ်ဳိး ေဆာင္ ရြက္ဖို႔ ဦးတည္သြားပါတယ္။ 

ကလပ္ေတြမွာ အမ်ဳိးသားေတြက အဓိကဦးစီးငွားရမ္းအလုပ္ခန္႔ပါတယ္။ တူရာ၊ တူရာေတြကိုပဲ ရာထူး တိုးျမႇင့္ေပးပါတယ္။ အစိုးရေတြကလည္းထိပ္တန္းရာထူးအတြက္ ဗဟို ဘဏ္ကႏွစ္သစ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ ကို လြယ္ကူစြာခြင့္ျပဳသေဘာတူခဲ့ျခင္းျဖင့္ ဒီလိုေဆာင္ရြက္မႈမ်ဳိး ေတြကို အားေကာင္းလာေစပါတယ္။

က်ား/မအေရးကသာ မတူကဲြျပားမႈေတြရဲ႕ ဗဟိုခ်က္မျဖစ္မယ္ဆိုရင္ ဗဟိုဘဏ္ေတြဟာ ၎ရဲ႕အေျခခံ စာေမးပဲြကို က်ရံႈးသြားခဲ့တာပါ။ 

က်ားမအေရးကိစၥတစ္ခုတည္းသာမက ႏိုင္ငံေပါင္းစံုမွာ အသက္အရြယ္ မေရြးလူမ်ဳိးမေရြး ေလးစားသမႈျပဳ တဲ့မတူကဲြျပားမႈေတြကို ပ႐ိုမိုးရွင္းလုပ္ျခင္းဟာလူမႈေရးတရားမွ်တမႈ ေမးခြန္းတစ္ခုကဲ့သို႔ အက်ဳိးရွိတဲ့ ကိစၥရပ္ တစ္ရပ္ပါ။ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔ၿပီး ပိုမိုပြင့္လင္းျမင္သာတဲ့ အလုပ္ခန္႔ထားေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြက အုပ္စု အေျချပဳစဥ္းစားျခင္းေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မွာပါ။

  ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲ အေျခအေနကိုလည္း စိန္ေခၚပါလိမ့္မယ္။ ထို႔အျပင္ ဗဟိုဘဏ္ေတြအေနနဲ႔ ဘ႑ာေရး အက်ပ္အတည္းေတြကိုလည္း ပိုမိုေကာင္းမြန္စြာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း လာႏိုင္လိမ့္မယ္ လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ Yellen နဲ႔ Flung တို႔ကို ရာထူးတိုးေပးလိုက္တာကေတာ့ ေျခလွမ္းေကာင္းတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ခုခ်ိန္မွာေတာ့ အမ်ဳိး သားေတြလႊမ္းမိုးထားတဲ့ေရွးဆန္တဲ့ ခံတပ္တံခါးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မျဖစ္မေန ဖြင့္ေပးရေတာ့ မွာပါ။

ဤေဆာင္းပါး သည္ www.project-syndicate.org တြင္ေဖာ္ျပ ထားေသာ“The Last Gentlemen’s Club” အား ဘာသာျပန္ ဆိုထားျခင္းျဖစ္သည္။

မဇၥ်ိမ မွမွ်ေ၀ေဖၚၿပသည္