ေခါင္းေဆာင္ ႏွင့္ အိပ္မက္

ေခါင္းေဆာင္မႈ စြမ္းရည္ အေၾကာင္း ေျပာတဲ့ အခါမွာ ပညာရွင္ေတြ အသီးသီး ကေခါင္းေဆာင္ ဆိုသူေတြ ရဲ႕ ထူးျခား တဲ့ အက်င့္ စ႐ိုက္လကၡဏာေတြ ကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ထုတ္ေဖာ္ခဲ့ၾက ပါတယ္။ သူတို႔ေတြ ရဲ႕အရပ္ အေမာင္း ၊ ဥပဓိ႐ုပ္ က အစ အိုင္က်ဴ (IQ) ေတြ ၊ အီးက်ဴ (EQ) ေတြ ၊ အက္စ္က်ဴ (SQ) ေတြ အထိ စဥ္းစား ခဲ့ၾကပါတယ္။ 

ဦးေဆာင္ႏိုင္ျခင္း၊ အနစ္နာခံျခင္း၊ ပါးနပ္လိမၼာျခင္း၊ စည္း႐ံုးေရးေကာင္းျခင္း၊ သည္းခံႏိုင္ျခင္း၊ ဇြဲလံု႔လ ရွိျခင္း ၊ ႏိုးၾကားထက္ သန္ျခင္း၊ ဥာဏ္ ပညာႀကီးျခင္း၊ စီမံ ခန္႔ခြဲႏိုင္ျခင္း၊ စိတ္ကူး စိတ္ သန္းေကာင္းျခင္း၊ ႐ိုးသားေျဖာင့္ မတ္ျခင္း၊ ျပႆနာေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း စသျဖင့္ အမ်ားႀကီးပါပဲ။

ေခါင္းေဆာင္တိုင္း မွာ ဒီ အရည္အေသြးေတြ ရွိ ဖို႔ လိုအပ္ေပမယ့္ ဒီ အရည္ အေသြးေတြ ရွိတာ နဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ၿဖစ္ေရာ လား ဆိုရင္ေတာ့အင္း.. စဥ္းစား စရာပါပဲ။ ေခါင္းေဆာင္မႈ စြမ္းရည္ လကၡဏာေတြ ကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ဖြင့္ ဆိုၾကေပမယ့္ ဒါေတြ အားလံုးျပည့္စံုေနတဲ့ေခါင္းေဆာင္ရယ္ လို႔ မရွိႏိုင္ ပါဘူး။ 

တခ်ိဳ႕အရည္ အေသြးေတြ မရွိေပမယ့္ လည္းေခါင္းေဆာင္ အျဖစ္ ၾကာရွ ည္ စြာ ရပ္တည္ေနၾက သူေတြ ရွိပါ တယ္။ ေနာက္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ မႈ အရည္အေသြးေခၚတဲ့ အရာေတြ ကို တစ္ခုခ်င္း ဆီ လိုက္ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ လည္း ေခါင္းေဆာင္ မဟုတ္ တဲ့ လူအေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ရွိေနတာကို သြားေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။

ဥပမာ.. ဥာဏ္ရည္ ထက္ျမက္မႈ ဆိုပါစို႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္ မွာ ဥာဏ္ရည္ထက္ျမက္ သူေတြေန ရာ တိုင္းမွာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ပညာအရည္ အခ်င္းျမင့္မားတယ္၊ အဆင့္ေကာင္းတယ္၊ အမွတ္ မ်ားတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြ အားလံုးထဲ မွေခါင္းေဆာင္ေနရာကိုေရာက္ လာၾကသူဟာ လက္ ခ်ိဳးေရလို႔ ရပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္တိုင္း ဟာလူမႈ ဆက္ဆံေရးနယ္ပယ္ မွာကၽြမ္းက်င္ လိမၼာရမယ္၊ ပါးနပ္ ရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ 

ဒါေပမယ့္ လူမႈဆက္ဆံေရးေရာ၊ ပါးနပ္ လိမၼာ မႈေရာ ရွိတဲ့ အေရာင္း ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ကို ေတြ႕ ဖူးပါ တယ္။ သူတို႔ေတြ ကေခါင္းေဆာင္မႈ ကိုေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ၾကတာ ပါတယ္။ ဒီလိုပါပဲ။ သည္းခံတတ္ တဲ့ သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္၊ အနစ္နာ ခံလုပ္ေန တဲ့ ပရဟိတသမားေတြ ရွိတယ္၊ 

႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္ တဲ့သူေတြ လည္း တစ္ပံုႀကီး ပါပဲ။ စီမံ ခန္႔ခြဲမႈေကာင္းတဲ့ မန္ေနဂ်ာႀကီးေတြ လည္း အမ်ား အျပား ပါပဲ။ လူေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္အေသြးလို႔ ေျပာတဲ့ အရာေတြ ရွိေနၾကတာ ကို ေတြ႕ရ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာျဖစ္လို႔ေခါင္းေဆာင္ေတြေပၚေပါက္လာဖို႔ခဲယဥ္းေနတာလဲ။ ဘာမ်ား ကြာျခားေနလို႔ပါလဲ။

ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရဲ႕ လကၡဏာ နဲ႔ ဦးေဆာင္မႈ ဟန္ပန္ (Leadership Style) ေတြကို အကဲခတ္တဲ့ နည္းေတြ ဟာ”ဘာလို႔ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ လာၾက သလဲ”ဆို တဲ့ေမးခြန္း ကိုမေျဖႏိုင္ ဘဲရွိပါတယ္ ။ ေခါင္းေဆာင္ ဆို တာ ေမြးရာပါ မဟုတ္ဘူး၊ ေလ့က်င့္ယူလို ႔ရတယ္လို႔ဆိုၾကပါတယ္။ 

“ကၽြန္ေတာ္ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္ဘယ္လို လုပ္ရမလဲ” ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း ကေတာ့ သိပ္ ကိုေလး နက္တဲ့ အေျဖေတြကို အလိုရွိေနပါတယ္။ ေမးၾကည့္ ပါမယ္။ “ကၽြန္ေတာ္ တို႔ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ ေအာင္ ဘယ္ လိုေလ့က်င့္ ယူၾက မလဲ”။ လူ တစ္ေယာက္ကို စကားေျပာေကာင္းသူ  တစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္၊ စီမံခန္႔ခြဲ မႈေကာင္းေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးဖို႔ ဘာမွမခဲယဥ္းႏိုင္ပါ။ 

ဒါေပမယ့္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးပါ ဆိုရင္ေတာ့ ခဲယဥ္း သြား ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေတြ လုပ္မလဲ။ ဘာေတြ သင္ယူမလဲ။ ဘာေတြ ကိုေလ့က်င့္ ယူမလဲ။ ဘယ္ေခါင္းေဆာင္ရဲ႕ ဘယ္အစိတ္အပိုင္း ကို ပံုတူကူး ယူမလဲ။ တိတိ က်က် ေျပာရန္ခက္ပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အသြင္အျပင္၊ အမူအယာနဲ႔ လကၡဏာေတြ ကို အတုယူ အကဲခတ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အေပၚယံ အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆိုနဲ ႔ဦးေဆာင္မႈ ပံုစံေတြ ကိုေလ့လာေန႐ံု နဲ႔ မၿပီးႏိုင္ေသးပါ။ ဥပမာ -ေရခဲေတာင္ တစ္ခုကို ေရေပၚ မွာေပၚေနတဲ့ အစိတ္အပိုင္း ကိုၾကည့္ ၿပီးေရေအာင္ျမဳပ္ေန တဲ့ အစိတ္ အပိုင္း ပမာဏကို ဆက္စပ္မွန္း ဆႏိုင္ ပါ့မလား။

ဒီလို ပါပဲ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာ သူေတြရဲ႕ လကၡဏာေတြ၊ ျပဳမႈ လႈပ္ရွားမႈ ပံုစံေတြထက္ မျမင္ႏိုင္တဲ့အတြင္း ပိုင္းက ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အႏွစ္သာရေတြကို ျမင္ေအာင္ရွာေဖြၿပီး ပ်ိဳးေထာင္ ယူမွသာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ ပါလိမ့္မယ္။

ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာေစတဲ့ မျမင္ႏိုင္တ့ဲ အႏွစ္ သာရေတြထဲက ပထမဆံုး အရာ တစ္ခုကေတာ့ စိတ္ကူး အိပ္မက္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ေခါင္းေဆာင္ မႈရဲ႕ အႏွစ္သာရ ကေတာ့ စိတ္ကူး အိပ္မက္မ်ား ကို ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အနာဂတ္ ကိုႀကိဳတင္ ပံုေဖာ္ၿပီးေမွ်ာ္မွန္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ 

ဒီကိစၥက သာမာန္သူေတြနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကြာျခားသြား တဲ့ အႏွစ္ သာရ တစ္ခုပါပဲ။ ေခါင္းေဆာင္မႈ အရည္ အေသြးေတြ ရွိပါလ်က္နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ စ္ဦး ထြက္ေပၚ လာဖို႔ ခဲယဥ္းျခင္း ဟာစိတ္ကူး အိပ္မက္ ပံုေဖာ္ႏို င္ျခင္း နဲ႔လည္း ဆို င္ပါတယ္။ အရည္ အေသြးေတြ အစံု ရွိၿပီးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ မလာတာ ဒီ အရည္ အေသြးေတြ ကိုတျခား မွာအသံုးခ်လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဆို ၿပီးျဖစ္လာတဲ့သူေတြ ကေတာ့ ဒီအရည္ အေသြးေတြအားလံုး ကို စိတ္ကူးအိပ္ မက္ေဖာ္ေဆာင္ေရး မွာ အသံုးခ်လို ႔ပါပဲ။

ေခါင္းေဆာင္ ဆိုတဲ့ သူရဲ႕ေခါင္းထဲမွာ ပီျပင္တဲ့ အနာဂတ္ျမင္ကြင္းႀကီး တစ္ခု ရွိပါတယ္။ ဒါကို သူတို႔ ျပတ္ျပတ္ ထင္ထင္ျမင္ေတြ႕ေနၾကတယ္။ ဒါဟာ သူတို႔ အေကာင္   အထည္ေဖာ္မယ့္ အိပ္မက္ႀကီး တစ္ခုပါပဲ ။ ေခါင္းေဆာင္ ဆိုတဲ့ သူေတြဟာ သူတို႔ ျမင္တဲ့ ဒီ အိပ္မက္ကို အျခား သူေတြဆီကို ကူးစက္ေပးႏိုင္ စြမ္းရွိပါ တယ္။ သူ ကူးစက္ေပးလိုက္တဲ့ သူေတြကို အိပ္မက္ အမွန္ တကယ္ျဖစ္ လာေအာင္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေပးၾက မယ့္ ေနာက္လိုက္ေကာင္းေတြ အျဖစ္ လြမ္းမိုးႏိုင္ပါတယ္။ 

ဒါဟာ ေခါင္းေဆာင္ျ ဖစ္လာေစတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ အႏွစ္သာရ တစ္ခုပါပဲ။ ေခါင္းေဆာင္ လုပ္ မယ့္သူေတြမွာ အိပ္မက္ေတြ ရွိရပါလိမ့္မယ္။ ထိထိေရာက္ေရာက္ေခါင္းေဆာင္ မႈေပးႏိုင္တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ သူတို႔ ဘာကို ရယူခ်င္တယ္၊ သူတို႔ ဘယ္ကို သြားခ်င္တယ္ဆိုတာ တိတိ က်က်ျမင္ႏိုင္တဲ့သူေတြပါပဲ။ 

အနာဂတ္ အိပ္မက္ (Dream) ကို လွမ္းျမ င္ႏိုင္ျခင္း (Vision) ဟာ ေခါင္းေဆာင္တိုင္း အတြက္ မရွိမျဖစ္တဲ့ အႏွစ္ သာရ တစ္ခုပါပဲ။ အိပ္မက္ မရွိရင္ပန္းတိုင္ (Goal) ဆိုတာ လည္းျဖစ္ မလာႏိုင္ပါ။ သြားေရာက္မယ့္ ပန္းတိုင္ မရွိရင္ဘယ္သူ႔ကို မွ ဦးေဆာင္သြားႏိုင္ မွာမဟုတ္ပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာ ဖူးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ အေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ဟာ အိပ္မက္ေတြကို အႀကီး အက်ယ္ မက္ၿပီး လူ အမ်ားကို ကူးစက္ေစကာ ဒီ အိပ္မက္ေတြ အမွန္ တကယ္ျဖစ္လာေအာင္ေဖာ္ေဆာင္ၾကတဲ့ သူေတြ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ   စြမ္းရည္ဆိုတဲ့ အရည္အေသြးေတြ ကို သူတို႔ ဟာ အဲ့ဒီလိုေနရာေတြမွာ မွန္ကန္ စြာ အသံုးခ်ၾက တာျဖစ္ပါတယ္။

လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ေခါင္းထဲမွာ ရွိေနတဲ့ (ဒါမွမဟုတ္) အာ႐ံုထဲ မွာ ပံုေပၚေနတဲ့အနာဂတ္ျမင္ကြင္း အိပ္မက္ ကို တျခားလူအမ်ား ဆီ ကူးစက္ေစ တာဟာ တကယ္ မလြယ္တဲ့ ကိစၥတစ္ခု ပါပဲ။ စိတ္ထဲမွာ ျဖစ္ေပၚေန တဲ့အိပ္ မက္ ဆႏၵ ကို တျခားလူ အမ်ားဆီကို ဆက္သြယ္ကူးလူးေစတာ မလြယ္ ကူတဲ့ အရာတစ္ခုပါပဲ။ 

ဒီမလြယ္ကူတဲ့အရာကို ရေအာင္လုပ္ႏိုင္ျခင္း၊ မလုပ္ႏိုင္ျခင္းေပၚမွာမူတည္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္းေတြ ကြာျခား သြားတာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ဆိုခ်င္ပါတယ္။ အိပ္မက္ဆိုတဲ႔ အနာဂတ္ပံုရိပ္ ဟာႀကိဳးစား အားထုတ္မႈတိုင္းရဲ႕ တြန္း အားေတြျဖစ္လာေစပါတယ္။ ျပႆနာေတြကို ေအာင္ျမင္စြာ ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖို႔ အားေတြလည္းျဖစ္လာေစပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္း ရဲ႕ ပန္းတိုင္ကိုလွမ္းျမင္ေန ရၿပီဆိုရင္ စိတ္အားထက္သန္ မႈေတြ အမ်ားႀကီးရလာႏိုင္ပါတယ္။ 

တိက်တဲ့ အနာဂတ္ အိပ္မက္ရွိျခင္းဟာ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ သူကိုတက္ႂကြေစပါ တယ္။ ေခါင္းေဆာင္ ရဲ႕တက္ႂကြ တဲ့ ဦးေဆာင္ခ်က္ေတြဟာလည္းေနာက္ လိုက္ေတြကိုကူးစက္လာေစပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ လုပ္သူရဲ႕စိတ္ကူး အိပ္မက္ဟာလည္းေနာက္လိုက္ေတြကို ကူးစက္လာ ေစပါတယ္။ 

ဒီလိုေနာက္လိုက္ နဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ ဆက္သြယ္မႈ ရၿပီ ဆိုရင္ေအာင္ျမင္ တဲ့ေခါင္းေဆာင္ေကာင္း တစ္ေယာက္ျဖစ္ လာ မွာပါပဲ။ အိပ္မက္ မရွိ တဲ့ေခါင္းေဆာင္းဟာ ပန္းတိုင္ မရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း ကို ျဖစ္ေစ ပါတယ္။ အဖြဲ႔ အစည္း ဘယ္ကို ဦးတည္ေနမွန္း မသိ တဲ့ သူေနာက္ ကိုေတာ့ ဘယ္သူ ကမွ ထက္ထက္ သန္သန္ လိုက္ ပါလာၾက မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မရွိ တဲ့ အိပ္မက္ကို ဘယ္လို မွအေကာင္ထည္ေဖာ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ အိပ္မက္ မရွိဘဲ ေနာက္လိုက္ မ်ားကို ဘယ္အရာနဲ႔ ကူးစက္ေစမွာလဲ။

 ဒီလိုမွာ မကူးစက္ႏိုင္ရင္ ေနာက္လိုက္ေတြကို လႊမ္းမိုးႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေနာက္ လိုက္ေတြကို မလႊမ္း မိုးႏိုင္ရင္ ဘယ္သူမွ လိုက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္သူ မွ ေနာက္ကမလိုက္ရင္ေတာ့ဘယ္ေတာ့ မွ ေခါင္းေဆာင္ လည္း ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ လုပ္သူဟာ စိတ္ကူး အိပ္မက္ေတြ ရမယ္။ ကိုယ့္စိတ္ ကူးအိပ္မက္ေတြ ကို အမ်ား ရဲ႕ စိတ္ကူး အိပ္မက္ေတြျဖစ္လာေစေအာင္ ကူးလူးဆက္သြယ္ေပးရမယ္။ စိတ္ကူး အိပ္မက္ကို အေကာင္ အထည္ေဖာ္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ ကိုလည္း သိရမယ္။ အဲဒီ အိပ္မက္ေတြကို တိက်တဲ့ ပန္းတိုင္ျဖစ္ လာေအာင္ အသြင္ေျပာင္းၿပီး အမ်ားနဲ႔ညီၫြတ္စြာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ တိုက္တြန္းလႈံ႕ေဆာ္ႏုိင္ရပါမယ္။ အိပ္မက္ ပန္းတိုင္ကို ခ်မွတ္ၿပီးအမ်ားနဲ႔အတူ အဲဒီအိပ္မက္ဆီ ကို ေရာက္ေအာင္ ဦးစီးၿပီး ေဖာ္ေဆာင္ ရမွာ ေခါင္းေဆာင္ တိုင္းရဲ႕ အဓိက အလုပ္ပါပဲ။

အိပ္မက္ ရွိျခင္းက ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ လာေစတာလား၊ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္သူ ကအိပ္မက္ ကိုေဖာ္ေဆာင္ တာလား။ ဘယ္လို ပဲျဖစ္ေနပါေစ ေခါင္းေဆာင္ မွန္ ရင္ေတာ့ အိပ္မက္ရွိကို ရွိေနရပါလိမ့္မယ္။ ဒါဟာ သိပ္ ကို အေရးႀကီး ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ အေရးႀကီး သလဲဆိုရင္ အိပ္မက္ပန္းတိုုင္ေပ်ာက္သြားတာ နဲ႔ေခါင္းေဆာင္ မႈ အစြမ္း သတ္ၱိေတြ ေပ်ာက္သြားမွာ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ အိပ္မက္ေပ်ာက္ လို႔အဖြဲ႕ၿပိဳကြဲၿပီး ေခါင္းေဆာင္ေနရာ  ကက်သြား သူေတြကို ကၽြန္ေတာ္ လက္ေတြ႕ျမင္ခဲ့ဖူးလို႔ပါပဲ။

သူတို႔ မွာေခါင္းေဆာင္ မႈ စြမ္းရည္ ဆိုတာေတြ အထုိက္ အေလ်ာက္ ေတာ့ ရွိေန ၿပီးသားပါ။ ဒီ စြမ္းရည္ေတြ ဟာ အိပ္မက္ ကို ေဖာ္ေဆာင္ေန မွ အဓိပၸါယ္ ရွိမွာပါ။ ဒီ စြမ္းရည္ေတြနဲ႔ အိပ္မက္ ကိုမွန္ကန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေန မွ အဓိပၸါယ္ ရွိမွာပါ။ ဒီ အခ်က္ဟာေခါင္းေဆာင္တိုင္း ကို အႀကီးက်ယ္ ဆံုးလႈံ႔ေဆာ္ တိုက္ တြန္းေနတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ဟာ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြျဖစ္ လာေစဖို႔ အတြက္အႀကီး က်ယ္ဆံုး အႏွစ္ သာရ ႀကီး တစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။

Let’s Fly Together!
ဖူးေက်ာ္ဇင္ (Future Wave)

From...Search Myanmar